ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားသာ

ဒီတစ္ေခါက္ စင္ကာပူမွ ျပန္အလာတြင္ ေလယာဥ္ကြင္းမွေန ၿပီး မိသားစုလိုက္ ဘုရားဖူးရန္ ေရႊတိဂံုဘုရားသို႔ လာခဲ့မိသည္။ ဘုရားေရာက္မွ ကြၽန္ေတာ့္အမ်ဳိး သမီး ေဘာင္းဘီတုိဝတ္ထားမွန္း သတိထားလိုက္မိ၍ ခရီးေဆာင္ အိတ္ထဲမွ ထဘီတစ္ထည္ယူကာ ဘုရားေပၚ မတက္မီ အမ်ဳိးသမီး အိမ္သာထဲဝင္၍ လဲရန္ ေတာင္ ဘက္မုခ္ထဲသို႔ ဝင္လိုက္သည္။ အိမ္သာထဲသို႔ဝင္ရန္ အလုပ္တြင္ ဘုရားမွ ဝန္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးတစ္ ဦးေရာက္လာၿပီး အိမ္သာသံုးလို႔ မရေၾကာင္း လာေျပာသည္။ ကြၽန္ ေတာ့္အမ်ဳိးသမီးကလည္း အိမ္ သာသြားရန္ မဟုတ္ဘဲ ထဘီလဲ႐ံု ပဲျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္ေျပာသည္။ ဝန္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးက မရဘူး။ ထဘီလဲခ်င္လွ်င္ အျပင္တြင္သြား လဲဆုိၿပီး ေအာ္ဟစ္ေျပာေတာ့ သည္။ ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသူႏွစ္ ဦးကို အိမ္သာထဲေခၚသြားကာ သူ ကိုုယ္တိုင္ ပတ္ထဘီမ်ား ဝတ္ေပးေနေတာ့သည္။
.
ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဒါသေထာင္း ခနဲထြက္သြားေသာ္လည္း ေဒါသ ကိုထိန္းလိုက္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားသူေတြ ေတာ့ အိမ္သာထဲ ထဘီဝတ္ခြင့္ ေပးၿပီး ဘာလို႔ ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ဳိး သမီးတစ္ေယာက္ကို ကာယိေႁႏၵ ပ်က္ျပားေအာင္၊ အဂါရဝ အျပဳ အမူျဖစ္ေအာင္ အျပင္တြင္ ထဘီလဲခိုင္းတာလဲ ေမးလိုက္ေတာ့ ဝန္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးက ေဒါသနဲ႔ ျပန္ေဟာက္ေတာ့သည္။ ဒါ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအတြက္ ျမန္ မာေတြဝင္လို႔မရဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ တစ္ကိုယ္လံုး ေဒါသျဖင့္ တုန္ သြားသည္။ စကားျပန္ေျပာသည့္ အခ်ိန္တြင္လည္း အသံမ်ား ေတာင္ တုန္ရီေနသည္။ ခင္ဗ်ား တို႔ဗ်ာ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ဘယ္ ေနရာျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ့္ႏိုင္ငံသားေတြ ကို ပထမဦးစားေပးၾကပါလ်က္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာျပည္တြင္မွ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ အထြတ္ အျမတ္ထားရာေနရာျဖစ္ေသာ ေရႊတိဂံုေစတီလို ေနရာမ်ဳိးမွာ ေတာင္ ကိုယ့္လူမ်ဳိး ကုိယ့္ဘာ သာကို ဦးစားမေပးဘဲ ႏိုင္ငံျခား သားကိုမွ ဦးစားေပးရတယ္လို႔။ ကြၽန္ေတာ့္အမ်ဳိးသမီးကလည္း လူေတြအမ်ားႀကီးထဲ ထဘီလဲရန္ ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပသျဖင့္ အတင္းဝင္ၿပီး ထဘီလဲလိုက္ သည္။ ျပန္အထြက္တြင္ ဝန္ထမ္း အမ်ဳိးသမီးက အိမ္သာတံခါးကို ေဆာင့္ပိတ္လိုက္ၿပီး ေသာ့ပါခတ္ လိုက္ေတာ့သည္။ ဘုရားတက္ အဖူးတြင္ ေဂါပကကို ဝင္ေျပာရန္ ႀကံစည္ေသာ္လည္း ေဒါသအလြန္ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ရန္ျဖစ္သလုိျဖစ္ေနမည္စိုး၍ တစ္ေၾကာင္း၊ ေျပာဆိုရာတြင္အမွားပါသြားႏုိင္ သည္က တစ္ေၾကာင္းမို႔ မေျပာ ျဖစ္ေတာ့။ သည္လိုမ်ဳိးအေတြ႕ အႀကံဳမ်ားသည္ တစ္ႀကိမ္မက ေတာ့ေပ။
.
၂၀၁၂ ေလာက္က ျမန္မာ ျပည္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ ေဆြးေႏြးပြဲ ကို က်င္းပသည့္အခ်ိိန္တြင္ စင္ ကာပူမွ လူငယ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ရွင္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားျခင္းခံရသည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးျဖစ္ေသာ္လည္း စင္ ကာပူတြင္ အေျခစိုက္ကာ စီးပြား ေရးအတုိင္ပင္ခံအျဖစ္ အလုပ္ လုပ္ေနေသာေၾကာင့္ စင္ကာပူမွ ေနၿပီး  ဖိတ္ၾကားခံရျခင္းျဖစ္ သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ အဲဒီအခ်ိန္က သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ပါ တက္မည္ဟုဆို ေသာေၾကာင့္ ဖိတ္ၾကားမႈကို ဂုဏ္ယူမိသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲက်င္း ပမည့္ ၾကယ္ငါးပြင့္အဆင့္ဟို တယ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာမွလာေသာ တက္ေရာက္သူမ်ားကို အခန္း မ်ား စီစဥ္ေပးထားသည္။ ကြၽန္ေတာ့္ကိုလည္း စင္ကာပူမွ ဖိတ္ၾကား ထားသည့္အတြက္ ဟိုတယ္ အခန္းတစ္ခု စီစဥ္ေပးထားသည္။ ဟိုတယ္တြင္ ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ ေရာက္လာသူမ်ားအတြက္ အခန္းေသာ့မ်ား ေဝေပးရန္ သီးျခားေန ရာ လုပ္ေပးထားသည္။
.
ဟိုတယ္ဝန္ထမ္းကို ေဆြး ေႏြးပြဲ လာတက္သူျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၿပီး ျမန္မာမွတ္ပံုတင္ကို ထုတ္ေပးလိုက္သည္။ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ားကေတာ့ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ျဖင့္ အခန္းေသာ့ကုိ ထုတ္ယူၾကသည္။ လူမ်ားသည့္ အတြက္ ထုိင္စရာေနရာမ်ား လုပ္ ေပးထားၿပီး ဟိုတယ္ဝန္ထမ္းမ်ား က ေကာ္ဖီႏွင့္မုန္႔မ်ားျဖင့္ လိုက္ လံဧည့္ခံသည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း တျခားႏိုင္ငံမွ လာေရာက္ၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္သူမ်ားႏွင့္ စကားေျပာရင္း ထုိင္ေစာင့္ေန လိုက္သည္။ ခဏၾကာေတာ့ ဟို တယ္ဝန္ထမ္းမ်ားလာၿပီး အခန္း ေသာ့မ်ားကို လိုက္ေပးသည္။ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ အခန္းေသာ့မ်ားယူၿပီး ထြက္သြား ၾကသည္။ တစ္နာရီေလာက္ၾကာ သည့္တိုင္ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အခန္းေသာ့မရေသးေပ။ လူေတြ မ်ားလြန္းသျဖင့္ အလုပ္မ်ားကာ ၾကာေနတာေနမွာပါဟု ေတြးၿပီး ဆက္  ေစာင့္ေနလိုက္သည္။ တျဖည္းျဖည္း လူေတြကုန္သ ေလာက္နီးပါး ျဖစ္သြားေသာအခါ အခန္းမ်ား စီစဥ္ေပးေနေသာ ေန ရာသို႔သြားၿပီး ျမန္မာလိုပင္ သြား ၍ ေမးၾကည့္မိသည္။
.
ဟိုတယ္ဝန္ထမ္းမ်ားက ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို ခ်ဳိသာစြာ ရွင္းျပ  အကူအညီေပးေနေသာ္ လည္း ကြၽန္ေတာ္က ျမန္မာလို ေမးသည္ကို ေၾကာင္အမ္းအမ္းႏွင့္ နားမလည္သလို စိုက္ၾကည့္ေနၾက သည္။ အေတာ္ရွင္းျပေတာ့မွ ေထာင့္မွာကပ္ေနေသာ မွတ္ပံု တင္ကိုယူၾကည့္ၿပီး ေၾသာ္ဒီမွာေန မလို႔လားဟုေျပာၿပီး နာမည္စာ ရင္းထဲကို ၾကည့္ကာ အခန္းေသာ့ ထုတ္ေပးသည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း အခန္းေသာ့ကိုယူရင္း မင္းတို႔ေတြ ဟိုတယ္မွာ အလုပ္လုပ္တာနဲ႔ ျမန္မာလိုေတာင္ စကားမတတ္ ေတာ့ဘူးလားဟု ေျပာခဲ့မိသည္။
.
ႏွစ္အေတာ္ၾကာၾကာ တစ္ ရက္က FMI Center ေဘး မီး ရထားဟိုတယ္ေရွ႕တြင္ ဖြင့္ထား ေသာ စားေသာက္ဆိုင္တစ္ခုတြင္ လည္း ထိုကဲ့သို႔ေသာ အျဖစ္ အပ်က္တစ္ခုႏွင့္ ႀကံဳဖူးသည္။ စားေသာက္ဆိုင္တြင္း ဝင္သြား ေသာအခါ စားပြဲထုိးမ်ားစုၿပီး ေထာင့္တစ္ေထာင့္တြင္ စကား ေျပာေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ လြတ္တဲ့ခံုတစ္လံုးတြင္ ဝင္ထုိင္ ရင္း စားပြဲထုိးကို လွမ္းေခၚသည္။ မည္သူမွမလာၾက။ ဒါနဲ႔ ခဏ ေစာင့္ၿပီး ထပ္ေခၚသည္။ မလာ။ ထုိအခ်ိန္တြင္ အေနာက္တုိင္းမွ ႏိုင္ငံျခားသားႏွစ္ဦး ဆိုင္အတြင္း ဝင္လာသည္။ စုၿပီး စကားေျပာ ေနၾကေသာ စားပြဲထိုးမ်ားအားလံုး ေျပးထြက္ကာ ခရီးဦးႀကိဳၾကေတာ့ သည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ေဒါသ ျဖစ္သျဖင့္ ထုိင္ေနရာမွ ထထြက္ လာၿပီး စားပြဲထိုးေတြကို မင္းတို႔ ေတြ ေနာက္တစ္ခါ ျမန္မာလူမ်ဳိး မဝင္ရဆုိၿပီး ဆုိင္းဘုတ္ခ်ိတ္ထား လိုက္ကြာဟု လွမ္းေျပာခဲ့လိုက္ သည္။
.
ပထမေတာ့ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေတာ္ေတာ္ ေဒါသထြက္မိသည္။ ေသေသ ခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကည့္မိေတာ့ ထုိ ကဲ့သို႔ေသာ ဆက္ဆံမႈမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လူ႔အခြင့္အေရး ဆံုး႐ံႈးမႈမွတစ္ဆင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ တန္ဖိုးထားမႈ ေလ်ာ့ပါးလာ ကာ ကိုယ့္အမ်ဳိးအႏြယ္တစ္ခုလံုး ထက္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံ ျခားတိုင္းျပည္မ်ားကို ပိုမုိအထင္ ႀကီးစိတ္ ဝင္လာၾကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္မိသည္။
.

လူသားအခြင့္အေရး ဆံုး႐ံႈးမႈ

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပည္သူမ်ား သည္ ႏွစ္ေပါင္းဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ လူသားအခြင့္အေရးမ်ား ဆံုး႐ံႈးခဲ့ ရသည္။ အာဏာရွင္မ်ားသည္ ကိုယ့္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာ တည္ ၿမဲေရးအတြက္ ျပည္သူမ်ားကို အ ေၾကာက္တရားမ်ား ႐ိုက္သြင္းအုပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေမြးဖြားမလာ မီအခ်ိန္ ကိုယ္ဝန္စျဖစ္တည္က တည္းက ဆရာဝန္မ်ားကို ေက်းဇူးရွင္သဖြယ္ စတင္ ေၾကာက္လန္႔ ခဲ့ရသည္။ တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ ဆရာဝန္မ်ားက လူနာ ကို ထမင္းရွင္အျဖစ္ တေလး တစား ဆက္ဆံသည္။ လူနာသိခ်င္သမွ် ရွင္းျပသည္။ ကုထံုးမ်ားကုိ တုိင္ပင္သည္။ လူနာသေဘာ မတူလွ်င္ ဘာမွလုပ္မရ။ ျမန္မာျပည္တြင္ ေမြးဖြားလာေသာအခါ ေဆး႐ံုေစာင့္မွစၿပီး သူနာျပဳ ဆရာမအဆံုး အကုန္ေၾကာက္ရ သည္။ တစ္ရက္ ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ အသိလူနာတစ္ေယာက္ကို သြားၾကည့္ရာ ဆရာဝန္ႀကီး Round လွည့္ခ်ိန္ႏွင့္တိုးသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ေမာင္းထုတ္ျခင္း ခံရဖူးသည္။ ေက်ာင္းစာသင္ခ်ိန္တြင္လည္း ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကို တုန္ေန ေအာင္ ေၾကာက္ခဲ့ရသည္။ အလုပ္ဝင္ေတာ့ အထက္အရာရွိမ်ားကို ေၾကာက္ရသည္။ ထုိအေၾကာက္ တရားမ်ား တစိမ့္စိမ့္ဝင္ေနခဲ့ရ ေသာ မ်ဳိးဆက္တစ္ခုသည္ Dignity ဟုေခၚေသာ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ တန္ဖိုးထားစိတ္မ်ား ေလ်ာ့ပါးကုန္ၾကသည္။ မ်ဳိးဆက္ တစ္ခုလံုးနီးပါး တန္ဖိုးထားမႈ ေလ်ာ့ ပါးသြားေသာအခါ ကိုယ့္လူမ်ဳိး ကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ အထင္ႀကီး ေလးစားမႈ ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၾက သည္။ လူသားဆိုင္ရာ အခြင့္ အေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုဖို႔ေနေန သာသာ ကုိယ္ႏွင့္ထိုက္တန္မႈမရွိ ဟု ယူဆလာၾကသည္။ ထုိ အ ခ်က္သည္ အာဏာႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ သူလူတန္းစားအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ ဖို႔ လြယ္ကူေပမယ့္ တုိင္းျပည္ကေတာ့ စိတ္ဓာတ္ကစၿပီး အစစ အရာရာ ယုိယြင္းသြားေတာ့သည္။
.

ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီ

အင္န္အယ္လ္ဒီအစိုးရ လက္ထက္တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈမ်ား အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ စတင္ လုပ္ေဆာင္လာသည္ကို ေတြ႕ရ သည္။ သို႔ေသာ္ ႐ုပ္ဝတၳဳျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈသာမက တစ္တိုင္း ျပည္လံုး စိတ္ဓာတ္မ်ား ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္ အထူးဂ႐ုျပဳ အာ႐ံုစိုက္သင့္သည္။ လူတိုင္းလူ တိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုသည္ကို နားလည္သိရွိဖို႔ႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ မရရွိပါက ေတာင္း ဆိုတတ္ဖို႔ႏွင့္ ရေအာင္ႀကိဳးပမ္း ၾကဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ထုိသို႔ အေျခခံလူသား အခြင့္အေရးမ်ား အျပည့္အဝ ရလာၾကလွ်င္ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္ တန္ဖိုးထားမႈ ျမင့္ တက္လာၿပီး ကုိယ့္လူမ်ဳိးကို ကုိယ္ေလးစားခ်စ္ခင္ေသာ စိတ္မ်ား ဝင္လာၾကမည္မွာ မလြဲဧကန္ျဖစ္ ေတာ့သည္။
.
ထို႔ေၾကာင့္ မေဝးေတာ့သည့္ အနာဂတ္တြင္ ‘ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား သာ’ဆိုသည့္ ေနရာမ်ား ေပ်ာက္ ကြယ္သြားၿပီး ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ႐ိုင္းပင္းခ်စ္ခင္မႈမ်ား တုိးပြားလာ ၾကမည္ဟု ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ရင္း . . . ။

(7 Day Daily, 10 Feb 2017)

ေရာမေရာက္လွ်င္

တစ္ရက္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ႐ုံးခြဲမ်ားဖြင့္လွစ္ထားေသာ ဥေရာပအေျခစိုက္ကုမၸဏီတစ္ခုမွ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ တစ္ေယာက္ႏွင့္ စင္ကာပူတြင္ ညစာစားျဖစ္ေလသည္။ ညစာစားရင္း ျမန္မာျပည္သည္ ေနာင္တြင္သူတို႔ ကုမၸဏီအတြက္ အေရးပါေသာ ေစ်းကြက္ျဖစ္လာမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စိတ္၀င္စားေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ မၾကာခင္ သူျမန္မာျပည္သို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္မည္ျဖစ္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ၀န္ႀကီးအဆင့္အစိုးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးလိုေၾကာင္း ေျပာၿပီး ကြၽန္ေတာ့္အား စီစဥ္ခိုင္းသည္။ ထိုအခ်ိန္က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္ စီစဥ္ဖို႔ အခက္အခဲမရွိေသာ္လည္း အစိုးရအရာရွိမ်ားျဖင့္ ေတြ႕ဆံုရာတြင္မူ စရိတ္စကမ်ားရွိသည္။ သမၼတကိုယ္တိုင္ က်ပ္ေငြသံုးသိန္းေအာက္ လက္ေဆာင္မ်ားကို တရား၀င္လက္ခံခြင့္ေပးထားသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္အား ထိုကိစၥကို ရွင္းျပရာ သူတို႔ကုမၸဏီသည္ ဥေရာပတြင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကင္းစင္ေရးအတြက္ ေရွ႕ေဆာင္ပါ၀င္ထားေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သျဖင့္ အစိုးရဌာနမ်ားသို႔ လက္ေဆာင္မ်ားေပး၍ မရေၾကာင္းေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံခ်င္းစီ၏ အေလ့အထမ်ားကို သူတို႔ကုမၸဏီက အေလးထားေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။ သို႔ျဖင့္ သူ႕အား ကြၽန္ေတာ့္ကို ေပးရမည့္ အတိုင္ပင္ခံအႀကံေပးခကို ထပ္တိုးဖို႔ေတာ့ လိုလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာလိုက္ရာ သူက ဘာမွထပ္မေျပာဘဲ သေဘာတူေၾကာင္း ေျပာသည္။ ေရာမေရာက္လွ်င္ ေရာမလိုက်င့္ရတာေပါ့ဟု ေျပာလိုက္ၿပီး ရယ္ရင္းေမာရင္းျဖင့္ ညစာစားပြဲကို အဆံုးသတ္လိုက္ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ လိုအပ္ေသာ အစီအစဥ္မ်ားကို စီစဥ္ေပးလိုက္သည္။ ထိုကုမၸဏီအေနျဖင့္လည္း စီးပြားေရးအႀကံေပး အခေၾကးေငြအျဖစ္ စာရင္းသြင္းကာ ေျပလည္သြားသည္။

နဂါးႀကီး၏ ေျခဆန္႔မႈ

ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကရွိ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကုမၸဏီမ်ားသည္ စီးပြား ေရးလုပ္ရာတြင္ လူ႕အခြင့္အေရး၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကင္းရွင္း ေရးႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးကို အထူးအေလး ထားကာ ဂ႐ုစိုက္ၾကသည္။ သူတို႔ ႏိုင္ငံမ်ားမွ အစိုးရမ်ားသည္လည္း ထုိအခ်က္အလက္မ်ားကို ခ်ဳိး ေဖာက္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားကို ျပင္း ျပင္းထန္ထန္အေရးယူေဆာင္ ရြက္ေလ့ရွိသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ နဂါးႀကီးဟု တင္စားထားေသာ တ႐ုတ္ျပည္၏ စီးပြားေရးတစ္မု ဟုတ္ခ်င္းတိုးတက္လာသည္။ စီး ပြားေရးတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အ မွ် တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားသည္ သူတို႔ ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာသို႔ ခ်ဲ႕ထြင္လာၾကသည္။ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကရွိ ကုမၸဏီ မ်ားႏွင့္ ကြာျခားသည္မွာ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ အက်ဳိးအျမတ္ တစ္ခုတည္းကိုသာ ၾကည့္႐ႈသည္။လူ႕အခြင့္အေရး၊ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူမႈႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ထိန္းသိမ္းေရးကို လံုး၀ဂ႐ု စိုက္ျခင္းမရွိေပ။ တ႐ုတ္ျပည္ အစိုးရအေနျဖင့္ သူ႕ျပည္တြင္းမွာ သာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥမ်ား ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္အေရးယူ ေသာ္လည္း ျပည္ပတြင္ မည္သို႔ မည္ပံုလုပ္ကိုင္ေနသည္ကိုမူ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားသည္ သူတို႔၏ စီးပြားေရးအင္ပါယာကို လ်င္ျမန္ စြာခ်ဲ႕ထြင္လာႏိုင္ၿပီး ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကရွိ ကုမၸဏီမ်ား၏ ေစ်း ကြက္ကို အခ်ိန္တိုအတြင္း ၿခိမ္း ေျခာက္လုယူလာႏိုင္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္သိသာ ထင္ရွားေသာ သာဓကျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာမွ စီးပြားေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား အလံုး အရင္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္လာကာ သယံဇာတတူးေဖာ္ေရး၊ တရား မ၀င္သစ္ခုတ္ျခင္း၊ သဘာ၀ပတ္ ၀န္းက်င္ထိခိုက္ေစမည့္ ေရကာ တာေဆာက္လုပ္ျခင္းႏွင့္ အျခား အက်ဳိးအျမတ္ရွိမည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္သို႔ လာဘ္ထိုးကာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားရ ယူခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကရွိ ကုမၸဏီ မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ရန္ ေရွာင္ရွားခဲ့ၾကသည္။ ၈၈ အေရးအခင္းေနာက္ပိုင္း ျမန္ မာႏိုင္ငံသို႔ အေစာဆံုး၀င္ေရာက္ ခဲ့သည့္ Pepsi ၊ Heineken ႏွင့္ Carlsberg ကုမၸဏီမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားခဲ့ ၾကသည္။

ဦးသိန္းစိန္အစိုးရတက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ကို ေတြ႕ျမင္လာေသာအခါ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကမွ ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာျပည္ကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ျပန္လည္စိတ္၀င္စား လာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္ က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ႐ုပ္သိမ္းထားခ်ိန္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ထိုကုမၸဏီ မ်ား သတိႀကီးစြာထားၾကရသည္။

ႏိုင္ငံေဒသတစ္ခုခ်င္း၏ အေလ့ အထမ်ား

ႏိုင္ငံတကာကုမၸဏီမ်ား သည္ ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံမႈျပဳလုပ္ရာတြင္ ႏိုင္ငံေဒသတစ္ ခုခ်င္း၏ အေလ့အထမ်ားကို အထူးဂ႐ုျပဳအာ႐ုံစိုက္ၾကသည္။ ကုမၸဏီမ်ား၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္သည္ သူတို႔၏ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာသို႔ ျဖန္႔ခ်ိေရး ျဖစ္ၿပီး ထုိသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ အ ျမတ္ေငြအမ်ားဆံုးရရွိေရး (Profit Maximization) ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ သို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိေစေရး (Inter-nationalization) မွစၿပီး ေနာက္ ဆံုးအစုရွယ္ယာရွင္မ်ား၏ တန္ဖိုး တိုးျမႇင့္ေရးကို အဓိကဦးတည္ၾက  သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အက်ဳိးအျမတ္ ရႏိုင္သည့္ ႏုိင္ငံတိုင္းတြင္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားျပဳလုပ္လိုၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနည္းပါးေသး ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ႏိုင္ငံမ်ားကို အပ်ဳိစင္ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ ပိုမိုစိတ္ ၀င္စားၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းျဖင့္ ထုိကုမၸဏီ မ်ား၏ ပင္မလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ သူ႕ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ား၏ ဒဏ္ခတ္မႈမ်ား ကိုလည္း အထူးဂ႐ုျပဳၾကရေလ သည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ် အေျခစိုက္ HSBC Bank သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာမွ ဒဏ္ခတ္ထားေသာ အျခားႏုိင္ ငံမ်ားကို ဘဏ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားေပးျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရမွ ေဒၚလာသန္းတစ္ေထာင့္ကိုးရာေက်ာ္ဒဏ္ခတ္ ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကတိုက္မွ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ႏိုင္ ငံတကာကို ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ မ်ားကို နားလည္႐ုံမွ်မက ေဒသ ဆိုင္ရာ  လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ ဥပေဒမ်ား၊ အေလ့အထမ်ားနား လည္သူမ်ားကို အႀကံေပးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။

ကြၽန္ေတာ္သည္ စင္ကာပူ တြင္ ၁၀ ႏွစ္တာမွ် ပညာသင္ အလုပ္လုပ္ၿပီးေနာက္ ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရးအႀကံေပးလုပ္ငန္းတစ္ ခုတည္ေထာင္ကာ ၂၀၀၇ တြင္ ျမန္မာျပည္ျပန္လာၿပီး လုပ္ငန္းခြဲတစ္ ခုတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ စင္ကာပူ တြင္ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုေနခဲ့ၿပီး ျမန္ မာျပည္ျပန္ကာ လုပ္ငန္းတည္ ေထာင္ရာတြင္ ျပႆနာေပါင္းစံု ျဖင့္ စတင္ႀကံဳေတြ႕ရေတာ့သည္။ မီးမမွန္သျဖင့္ မီးစက္မ်ား၀ယ္ယူ ရျခင္း၊ အႀကိမ္ႀကိမ္လာေရာက္ အလွဴခံေသာ ရပ္ကြက္မွ အဖြဲ႕ အစည္းေပါင္းစံုႏွင့္ ဖုန္းလိုင္းမ်ား ျပတ္ေတာက္ျခင္းမရွိဘဲ ပံုမွန္လိုင္းေကာင္းေနေစရန္ စက္ဘီးတစ္စီး ႏွင့္ ေလွကားကိုင္ထားေသာ သူမ်ားကို လစဥ္ေၾကးမ်ားေပးရျခင္းမွစ ၿပီး စိတ္ထင္တိုင္းေျပာင္းေနေသာ ဥပေဒမ်ားကို ရင္ဆိုင္ရေတာ့ သည္။ စင္ကာပူတြင္ ေနခဲ့ရစဥ္က ထိုအျဖစ္အပ်က္မ်ား မႀကံဳေတြ႕ခဲ့ ရသျဖင့္ စစခ်င္းတြင္ သူ႕အရပ္ႏွင့္သူ႕ဇာတ္အတိုင္း မလုပ္ဘဲ တင္းခံခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အလုပ္ထိခိုက္ ေလာက္ေအာင္ အခက္အခဲမ်ား ေပၚလာေသာအခါမွ ေဒသအေျခ အေနအေပၚမူတည္ၿပီး အေလ့အ ထမ်ားအတိုင္းလုပ္မွသာ ေအာင္ ျမင္ႏိုင္မည္ဆိုသည္ကို သေဘာ ေပါက္မိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးအ က်ယ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ေနသည့္ စင္ကာပူေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီတစ္ခုမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ႏွင့္ ေဆြး ေႏြးပြဲတစ္ခုတြင္ ႀကံဳႀကိဳက္ခဲ့ရာမွ သူ႕အေတြ႕အႀကံဳကို ျပန္လည္ ေျပာျပခဲ့သည္။ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလဲသြားတတ္ေသာ၊ ခု တစ္မ်ဳိးေတာ္ၾကာတစ္မ်ဳိးျဖစ္သြားတတ္ေသာ ျမန္မာျပည္ရွိ ဥပေဒ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပထမပိုင္း တြင္ စင္ကာပူမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ က သူ႕ကို ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ရ သည္ကို အၿမဲေျဖရွင္းခ်က္ေတာင္း ေၾကာင္း၊ ေနာင္ၾကာလာေသာအ ခါ ေၾသာ္..ဒီလိုေတာ့ျဖစ္တတ္တာပဲ ဆိုၿပီး ေျပာင္းလဲတတ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျမန္မာျပည္တြင္း ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ ဆံုး႐ႈံးႏိုင္မႈမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ ကာ အထူးတလည္အံ့ၾသမႈမျပၾက ေတာ့ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။

ႏုိင္ငံျခားျပန္ေရာဂါ

ျမန္မာျပည္၏ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေသာ အေျခအေန မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လုပ္၊ စီးပြား ေရးလုပ္ေနၾကေသာ ျမန္မာမ်ား ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လာၾကၿပီး လုပ္ငန္းမ်ားထူေထာင္လာၾကသည္ ကို ပိုမိုေတြ႕လာရသည္။ ထိုသို႔ ျပန္လာၾကသူမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံတကာ တြင္ရယူခဲ့ေသာ အေတြ႕အႀကံဳ မ်ားကို ျမန္မာျပည္အေျခအေန မ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္ၿပီးလုပ္ငန္းမ်ား ကို ေအာင္ျမင္စြာလုပ္ကိုင္ႏုိင္သူ မ်ားရွိသကဲ့သို႔ ျမန္မာျပည္အေျခ အေနမ်ားကို ေကာင္းေကာင္းမ သံုးသပ္မိဘဲ ေနထိုင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံ ရပ္ျခားမွ အေျခအေနမ်ားအတိုင္း လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္ၾကည့္ရင္း အဆင္မေျပျဖစ္ေနသူမ်ားကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ထိုသူမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အ ေၾကာင္းအရာအားလံုးကို သူတို႔ က်င္လည္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္း ျပည္မ်ားႏွင့္ စံထိုးကာ ျပစ္တင္ေ၀ ဖန္ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

အတြင္းႏွင့္ အျပင္

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ ေဆာင္ရာတြင္ အဓိကအေလး ထားရမည့္ အတြင္း ႏွစ္ခ်က္ႏွင့္ အျပင္ ႏွစ္ခ်က္ရွိသည္။ အတြင္း ႏွစ္ခ်က္ဆိုသည္မွာ ကိုယ့္လုပ္ငန္း၏ အားသာခ်က္မ်ားႏွင့္ အားနည္းခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေရာင္း ခ်မည့္ ပစၥည္းႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ မ်ားက ၿပိဳင္ဘက္မ်ားထက္ ေစ်း သက္သာျခင္း၊ အရည္အေသြး ေကာင္းျခင္း၊ ၀န္ထမ္းမ်ားအရည္ အခ်င္းျပည့္၀ျခင္းစသည့္အခ်က္ မ်ားသည္ အားသာခ်က္မ်ား ျဖစ္ သည္။ လံုေလာက္သည့္ အရင္း အႏွီးမရွိျခင္း၊ ကိုယ့္လုပ္ငန္းကို လူသိနည္းျခင္းစသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ အားနည္းခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ေစရန္ အား နည္းခ်က္မ်ားကို ျပဳျပင္၍ အား သာခ်က္မ်ားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ လာေအာင္ ႀကိဳးစားရသည္။

ထို႔အတူ အျပင္ႏွစ္ခ်က္ျဖစ္ ေသာ အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ အ ခက္အခဲမ်ားသည္လည္း လုပ္ငန္းမ်ားေအာင္ျမင္မႈအတြက္ အေရး ပါသည္။ ျမန္မာျပည္၏ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေသာ အေျခအေန မ်ား၊ လူဦးေရ ၅၅ သန္းရွိေသာ ေစ်းကြက္ယွဥ္ၿပိဳင္စရာ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား မ်ားမ်ားစား စားမရွိေသးျခင္း စသည့္အခ်က္ မ်ားသည္ အခြင့္အလမ္းမ်ားျဖစ္ ၾကၿပီး အသားမေသေသးေသာ အစိုးရသစ္၊ မတည္ၿငိမ္ေသာ မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္ အအံုမျပည့္စံုမႈတို႔သည္ ႀကံဳေတြ႕ ရႏိုင္သည့္ အခက္အခဲမ်ားျဖစ္ၾက သည္။

အတြင္း ႏွစ္ခ်က္သည္ ကိုယ့္လုပ္ငန္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ၿပီး ကိုယ္ တိုင္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျဖင့္ ပိုမို ေကာင္းမြန္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေသာ္လည္း အျပင္ ႏွစ္ခ်က္ သည္ ထိန္းခ်ဳပ္၍မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး အခြင့္အလမ္း မ်ားကို အသံုးခ်ကာ အခက္အခဲ မ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ရန္ စီမံခ်က္ မ်ားေရးဆြဲရသည္။ ထိုအခ်က္မ်ား ကို မွန္မွန္ကန္ကန္မသံုးသပ္ႏိုင္ လွ်င္ မည္မွ်ေကာင္းမြန္ေနသည့္ လုပ္ငန္း၊ ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ ကုန္ ပစၥည္းျဖစ္ပါေစ ေစ်းကြက္အ တြင္းမွ က်႐ႈံးေပ်ာက္ကြယ္သြား မည္ ျဖစ္သည္။

ေရာမေရာက္လွ်င္

ယခုေခတ္သည္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားျဖင့္ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံ ကူးလူး ဆက္ဆံလ်က္ရွိသည္။ ေရာမ ေရာက္လွ်င္ ေရာမလိုက်င့္ရမည္ ဆိုသည့္စကားသည္ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံဓေလ့ထံုးတမ္းယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို အေလးထားျခင္း ျဖစ္ သည္။ ထိုဓေလ့ထံုးတမ္းယဥ္ ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ခရီး သြားလမ္းၫႊန္မွစ၍ စီးပြားေရး ဆိုင္ရာ လမ္းၫႊန္စာအုပ္မ်ားကို ႏိုင္ငံအလိုက္ထုတ္ျပန္ထားျခင္း မ်ားရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံသို႔ လုပ္ငန္းခ်ဲ႕ထြင္ရာ တြင္ ထိုႏိုင္ငံ၏ ဓေလ့ထံုးစံႏွင့္ အေလ့အထမ်ားကို အထူးဂ႐ုျပဳ ဖို႔ လိုအပ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ ခဲ့ၾကသည့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား ျပည္ ေတာ္ျပန္ရာတြင္ ထိုအခ်က္ကို အထူးဂ႐ုျပဳမိဖို႔ လုိပါသည္။ ႏိုင္ငံ တကာတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္သူ မ်ားျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ကိုယ့္ ေျမကိုယ့္ေရျပန္လာရာတြင္ ႏုိင္ငံ တကာစံမ်ားႏွင့္ တိုင္းတာအလုပ္ လုပ္ကိုင္မိ၍ ေရာမေရာက္ၿပီး ေရာမလိုမက်င့္မိသျဖင့္ အရင္းအ ႏွီးမ်ားျပဳတ္ကာ ကိုယ္က်င္လည္ ခဲ့ရာ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ျပန္ၿပီး အလုပ္ ခြင္၀င္ေနၾကရေသာ ျပည္ေတာ္ ျပန္မ်ားကိုလည္း အမ်ားအျပား ေတြ႕ျမင္ေနရေပေတာ့သည္။

(7 Day Daily, 6 Feb 2017)