နာမည္တစ္လံုုး

တစ္ရက္ စီးပြားေရးအသင္းတစ္ခုမွ ဖိတ္ၾကားသျဖင့္ ရန္ကုန္တြင္ ညစာစားပဲြတစ္ခုသို႔ ေရာက္ျဖစ္သည္။ စားပဲြ၀ုိင္းတစ္၀ုိင္းတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ၁၀ ဦးခန္႔ ႏွင့္ အတူတူထုိင္ရၿပီး ထုံးစံအတုိင္း လိပ္စာကတ္မ်ား အလဲအလွယ္ လုပ္ၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ့္ေဘးတြင္ ထုိင္ေနေသာ စီးပြားေရးလုပ္ ငန္းရွင္တစ္ဦးမွ ကြၽန္ေတာ့္လိပ္စာကတ္ကိုၾကည့္ရင္း ခင္ဗ်ားကုမၸဏီက စီအီးအိုလား၊ ကြၽန္ေတာ္ ခင္ဗ်ားတို႔ ကုမၸဏီနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတာ ေလးႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီ။ ပိုင္ရွင္ဘယ္သူလဲဆိုတာ မသိခဲ့ဘူး။ ေတြ႕ရတာ ၀မ္းသာပါသည္ဟု ႏႈတ္ဆက္ရင္း ကြၽန္ေတာ့္ကုမၸဏီမွ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ အရည္အခ်င္းျပည့္၀ေၾကာင္း၊ လိုအပ္သမွ်ကို အေကာင္းဆုံး ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးႏုိင္ေၾကာင္း ခ်ီးမြမ္းေျပာၾကားေလ သည္။

ထိုလုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ စကား ေျပာအၿပီးတြင္ လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္ရာတြင္ လုပ္ငန္းရွင္နာမည္ ႏွင့္ လုပ္ငန္းနာမည္ကို ေရွ႕တန္းတင္မႈေပၚတြင္ မူတည္ၿပီး လုပ္ငန္းမ်ား ေရရွည္တည္တံ့မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္စပ္စဥ္းစားၾကည့္မိ သည္။

ျမန္မာျပည္မွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုသည္ ႏုိင္ငံတကာမွ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ လုပ္ငန္းရွင္၏ နာမည္ကို ပိုမိုေရွ႕တန္းတင္ၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဒါကေတာ့ ဘယ္သူပိုင္တဲ့ဘဏ္၊ ဘယ္သူပုိင္တဲ့ ေလေၾကာင္းလုိင္း၊ ဘယ္သူပုိင္သည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း စသည္ျဖင့္ လုပ္ငန္းနာမည္ထက္ လုပ္ငန္းရွင္၏နာမည္ကို အဓိကထားကာ အလုပ္လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ႏုိင္ငံတကာတြင္ ေအာင္ ျမင္ေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကုိၾကည့္လွ်င္ Citibank ပိုင္ရွင္၏ နာမည္ကို စဥ္းစား၍မရ၊ Microsoft ကို Bill Gates ထူေထာင္ခဲ့သည္ မွန္ ေသာ္လည္း လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနသူမွာ နာမည္သိပ္မႀကီးသည့္ အိႏိၵယမွ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္တစ္ဦး၊ ႏုိင္ငံတကာေလေၾကာင္းလုိင္းမ်ားသည္ မည္သူပိုင္သည္ထက္ ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ အႏၲရာယ္ကင္းမႈကို မူတည္ၿပီး သူ႔ခရီးသည္ႏွင့္သူ ရွိၾကသည္။ ထုိကုမၸဏီအမ်ားစုသည္ ပိုင္ရွင္မည္သူဆုိသည္ထက္ လုပ္ငန္းအမွတ္တံဆိပ္မ်ားကို ပိုမိုအေလးထားၾကသည္။ လုပ္ငန္းအမွတ္တံဆိပ္ေပၚမူတည္ၿပီး ထုိလုပ္ငန္းမ်ား၏ တန္ဖိုးကို သတ္မွတ္ထားသည္။ တစ္ကမၻာလုံးတြင္ တန္ဖိုးအရွိဆုံး အမွတ္တံဆိပ္အျဖစ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚလာ၁၄၆ ဘီလီယံခန္႔ျဖင့္ သတ္မွတ္ခံရေသာ Apple အမွတ္တံဆိပ္သည္ သူ၏ CEO Steve Jobs ကြယ္လြန္သြား႐ုံျဖင့္ တန္ဖိုးက်မသြားေပ။

ျမန္မာျပည္တြင္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးဦး ကြယ္လြန္သြားလွ်င္ျဖစ္ ျဖစ္၊ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ အမည္နာမခ်ဳိ႕ယြင္းသြားလွ်င္ျဖစ္ ျဖစ္ ထုိသူႏွင့္ဆက္စပ္ၿပီး သူ၏ လုပ္ငန္းမ်ားပါ ထိခိုက္သြားတတ္ သည္။

ပုဂၢိဳလ္နာမည္၏ အႏၲရာယ္

------------------------------

တကယ္ေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္နာမည္ႏွင့္ လုပ္ငန္းနာမည္ကို တဲြဖက္ထားျခင္းသည္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အလြန္အႏၲရာယ္မ်ားသည္။ ကုမၸဏီတစ္ခုသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေျချပဳၿပီးမွ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားရႏုိင္သည္။ ထိုေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းၿပီး ပိုမိုတုိးတက္ေအာင္ျမင္ရန္ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထပ္မံရပ္တည္ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လူ႔သက္တမ္းသည္ အကန္႔အသတ္ရွိသည္။ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ ဦးအေနႏွင့္ သူ၏လုပ္ငန္းကို ထာ၀ရဦးေဆာင္၍ မရေပ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သူ၏လုပ္ငန္းထက္ သူ၏အမည္က ေရွ႕တန္းေရာက္ေနပါက သူကိုယ္တုိင္ ဦးေဆာင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ မလုပ္ႏုိင္သည့္အခ်ိန္တြင္ လုပ္ငန္းမ်ားပါ တုိးတက္မႈ ရပ္တန္႔သြားတတ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လုပ္ငန္းရပ္စဲသြားသည့္ အျဖစ္မ်ဳိးကို ေတြ႕ႀကံဳၾကရသည္။

ႀကီးထြားလာသည့္ မိသားစုလုပ္ငန္းမ်ား

--------------------------------------------

ျမန္မာျပည္ရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ လုပ္ငန္းႀကီးႀကီးေသးေသး မိသားစုလုပ္ငန္းမ်ားသဖြယ္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အေဖက အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ျဖစ္ေနတတ္ၿပီး အေမက ဘ႑ာေရးကို အုပ္ခ်ဳပ္ကာ သားသမီးမ်ားက ဒါ႐ုိက္တာေနရာမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကၿပီး နီးစပ္ရာ ေဆြမ်ဳိးမိတ္သဂၤဟမ်ားကို အေရးပါေသာ ရာထူးေနရာမ်ားတြင္ တာ၀န္မ်ား ေပးထားတတ္ၾကသည္။ ဦးေဆာင္သူတစ္ဦးဦး၏ အေျမာ္ အျမင္ႏွင့္ ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ား ႀကီးထြားတုိးတက္လာ သည့္တုိင္ေအာင္ အဓိကေနရာမ်ားကို လူယုံမ်ားႏွင့္သာ အုပ္ခ်ဳပ္တတ္ၾကသည္။

ႏုိင္ငံတကာတြင္လည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အစပုိင္းတြင္ မိသားစုလုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္ စတင္ေလ့ရွိၾကၿပီး တုိးတက္မႈအေျခအေနတစ္ခုအေရာက္တြင္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားကို ခန္႔ထားကာ ပိုင္ဆုိင္မႈ ႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြမႈကို သီးျခားခဲြျခားၿပီး လုပ္ငန္းမ်ားကို တုိးတက္သည္ထက္ တုိးတက္ေအာင္ႏွင့္ ေရရွည္ရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူပုဂၢိဳလ္ နာမည္တစ္ခုခုကို ဦးတည္ထား၍မရဘဲ လုပ္ငန္း၏ အမည္နာမကိုသာ ေရွ႕တန္းတင္ၾကရသည္။

ပိုင္ဆုိင္မႈႏွင့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ

-----------------------------

လုပ္ငန္းစတင္ခဲ့ေသာ လုပ္ငန္းပုိင္ရွင္အမ်ားစုသည္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေအာင္ျမင္တုိးတက္ေအာင္ ေရွ႕ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း လုပ္ငန္းအမွန္တကယ္ ႀကီးထြားလာေသာအခါ တုိးတက္မႈကုိ ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ရန္ႏွင့္ ပုိမို ေအာင္ျမင္လာႏုိင္ရန္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈအပုိင္းတြင္ အားနည္းခ်င္နည္း ႏုိင္သည္ကို သတိျပဳမိဖို႔လိုသည္။ ႏုိင္ငံတကာတြင္ ထုိအေျခအေနမ်ဳိးေရာက္လာလွ်င္ သက္ဆုိင္ရာ ေနရာအလုိက္ ျပင္ပမွ အေတြ႕အႀကံဳရွိသည့္ အမႈေဆာင္အရာရွိမ်ားကိုရွာကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေစၿပီး မူလလုပ္ငန္းပိုင္ရွင္မ်ားသည္ ရွယ္ယာပိုင္ရွင္မ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ၿပီး လုပ္ငန္းပိုင္ဆုိင္မႈႏွင့္ လုပ္ငန္းစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ခဲြျခားကာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈတြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မလုပ္ၾကေတာ့ေပ။ ထုိသို႔လုပ္ကိုင္ရန္အတြက္ အေတြ႕အႀကံဳရင့္က်က္ေသာ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားကို ႏုိင္ငံတကာအလုပ္အကုိင္ ေစ်းကြက္မွ အလြယ္တကူရွာေဖြ ရရွိႏုိင္ၿပီး လစာႏွင့္အခြင့္အေရးမ်ား ေကာင္းေကာင္းေပးကာ ခန္႔ ထားႏုိင္ၾကသည္။ ရွယ္ယာပိုင္ရွင္မ်ားႏွင့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သူအဖဲြ႕သည္ အထူးအေထြကိစၥရပ္မ်ားမရွိလွ်င္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ခန္႔သာ ကုမၸဏီ၏ အေထြေထြအစည္းအေ၀းတြင္ ေတြ႕ဆုံၿပီး လုပ္ငန္း၏ တုိးတက္မႈ အေျခအေနကို တင္ျပေဆြးေႏြးတတ္ၾကသည္။

အငွားယာဥ္တစ္စီးမွမပုိင္ဘဲ ကမၻာ့အႀကီးဆုံး အငွားကား ကုမၸဏီအျဖစ္ UBER ကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ Travis Kalanick သည္သူ၏နာမည္ ထိခိုက္မည့္ကိစၥမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေသာအခါ CEO အျဖစ္မွ ၂၀၁၇ ဇြန္လတြင္ ႏုတ္ထြက္ေပးၿပီး သူ႔ေနရာကိုဆက္ခံသူကို ရွာေစခဲ့ကာ ကုမၸဏီနာမည္ကို အထိအခိုက္မခံခဲ့ေပ။ ထုိကဲ့သို႔ ပိုင္ဆုိင္မႈႏွင့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ခဲြျခားထားျခင္းေၾကာင့္လုပ္ငန္းကို ဦးေဆာင္သူတစ္စုံတစ္ခုေၾကာင့္  လုပ္ငန္းမွ အနားယူရသည့္တုိင္ေအာင္ ေအာင္ျမင္ေနေသာလုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္မႈမရွိေပ။

ျမန္မာျပည္တြင္ ႀကံဳေတြ႕ရေသာ အဓိကအခက္အခဲသည္ အေတြ႕အႀကံဳရွိ စီမံခန္႔ခဲြႏုိင္ေသာ အမႈေဆာင္အရာရွိမ်ား ျပည္တြင္းတြင္ လြယ္ကူစြာရွာေဖြခန္႔ထားႏုိင္ ျခင္း မရွိသည့္အျပင္ လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္မ်ား၏ အျပင္လူအေပၚ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈ အားနည္းျခင္းမ်ားကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ စာရင္းအင္းဆုိင္ရာ တိက်မႈမရွိသည့္အတြက္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အျပင္လူစီမံခန္႔ခဲြခုိင္းရာတြင္ ႏုိင္ငံတကာကဲ့သို႔ စာရင္းစစ္၏ အစီရင္ခံစာေပၚမူတည္၍ လုပ္ငန္းကို ထိန္းေက်ာင္းမႈလုပ္ကုိင္၍မရသည့္အခ်က္သည္လည္း အဓိကက်သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွ လုပ္ငန္းအမ်ားစု(အားလုံးနီးပါး) သည္ ႏုိင္ငံတကာကို ထိုးေဖာက္ႏုိင္ျခင္းမရွိဘဲ လုပ္ငန္းတည္ေထာင္သူ ဦးေဆာင္သူေနာက္လုိက္ကာ ထုိသူမရွိလွ်င္ ရပ္ဆုိင္းသြားတတ္ၾကသည္။

ေျပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္ႏွင့္သူငယ္နာမစင္သည့္လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား

---------------------------------------------------------------------------

ျမန္မာျပည္သည္ ႏွစ္ေပါင္းဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏုိင္ငံတကာပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားႏွင့္အတူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေနႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာမွ လာေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ား မရွိသလို ျပည္တြင္းမွ လုပ္ငန္းမ်ားလည္း ႏုိင္ငံတကာသို႔ ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ဖို႔ ခဲယဥ္းခဲ့သည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္မွ အစိုးရမ်ားသည္လည္း ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးကာ ႏုိင္ငံတကာမွ ၀င္ေရာက္မယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ေအာင္ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ စီမံေပးထားခဲ့ၾကသည္။ ႏုိင္ငံတကာတြင္ Infant Industries ေခၚ ေမြးကင္းစ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းမ်ား အားေကာင္းမလာခင္ ျပည္ပၿပိဳင္မႈမ်ားကို တားဆီးေပးထားတတ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုထိသာျဖစ္ၿပီး ထိုလုပ္ငန္း မ်ားအားေကာင္းလာရန္ အစိုးရမွအေထာက္အပံ့ေပးကာ အရွိန္ရလာလွ်င္ ျပည္တြင္းတြင္လည္း ျပည္ပယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းကို ဖြင့္ေပးသလို ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ျပည္ပသို႔ သြားေရာက္ယွဥ္ ၿပိဳင္ေစျခင္းျဖင့္ ကမၻာ့အဆင့္မီ လုပ္ငန္းႀကီး ထြက္ေပၚလာၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အစုိးရမွ နည္းမ်ဳိးစုံႏွင့္ အကာအကြယ္ေပးထားေသာ္လည္း လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေမြးကင္းစအခ်ိန္ ေက်ာ္လြန္၍ ရင့္က်က္လာရမည့္အခ်ိန္ ေရာက္သည့္တုိင္ေအာင္ ေမြးကင္းစမ်ားကဲ့သို႔ ႏုနယ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ထုိလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေျပာင္းလဲလာေသာ အစိုးရေခတ္တြင္ ႏုိင္ငံတကာမွ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္လာႏုိင္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အရင္အစိုးရမ်ားနည္းတူ ပိတ္ဆို႔တားဆီးကာ ျပည္တြင္း၌ ဆက္လက္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ကာ ေစ်းကြက္ကို ဦးစီးထား လုိဟန္ရွိၾကသည္။

တကယ္တုိင္းျပည္တုိးတက္ေရးအတြက္ ျပည္တြင္း၌သာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လည္ပတ္ေန႐ုံမွ်ႏွင့္ မလုံေလာက္ဘဲ ျပည္ပမွ အရင္းအႏွီးမ်ားႏွင့္ တကယ့္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ျပည္တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေစရန္ လုိ အပ္ၿပီး ျပည္တြင္းမွ လုပ္ငန္းမ်ားသည္လည္း ျပည္ပသို႔သြားေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံတကာစီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားလည္း ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ၿပီျဖစ္သျဖင့္ ျမန္မာျပည္မွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ လက္ရွိ စီမံခန္႔ခဲြမႈပုံမ်ား အျမန္ေျပာင္းလဲကာ တကယ့္ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားကို စီမံခန္႔ခဲြအုပ္ခ်ဳပ္ရန္ ခန္႔ထားႏုိင္ျခင္းမရွိပါက ႏုိင္ငံတကာၿပိဳင္ဆုိင္မႈကို မယွဥ္ႏုိင္ဘဲလုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆုိင္းသြားႏုိင္ေၾကာင္း။        ။

(7 Day Daily, 9 Sep 2017)