Thursday, 6 September 2018

မရွိတဲ႔ တိုုင္းျပည္



ငါတိုု႔တိုုင္းျပည္မွာ
.
ႏိုုင္ငံတကာ ေၾကာက္ရြံ႕ရတဲ႔ 
စစ္တပ္မရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာ အေလးထားဖတ္ရတဲ႔
စာနယ္ဇင္းမရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာဂရုုထားရတဲ႔
ႏိုု္င္ငံေရးသမားမရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာက ေစာင္႔ၾကည္႔ရတဲ႔
စီးပြားေရးသမားမရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာကိုု ပ်ံသန္းေနတဲ႔
ေလေၾကာင္းလိုုင္းမရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာက ရိုုေသရတဲ႔
ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာက အားကိုုးရတဲ႔
ပရဟိတသမားမရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာက စြဲမက္ရတဲ႔
အႏုုပညာမရွိဘူး။
.
ႏိုုင္ငံတကာက လိုုလားရတဲ႔
ပညာရွင္မရွိဘူး။
.
ရွိေနတာက
ဒါေတြအားလံုုးျပည္႔စံုုေစခ်င္တဲ႔
အမယ္အိုုတစ္ေယာက္။
အသက္အရြယ္ကိုု မေထာက္ညွာပဲ
ႀကိဳးစားေနတဲ႔
အမယ္အိုုတစ္ေယာက္။
မိသားစုုအကြဲခံၿပီး
တိုုင္းျပည္မကြဲေအာင္
ခါးစီးခံေနတဲ႔
အမယ္အိုုတစ္ေယာက္။
ရွိတဲ႔သိကၡာေတြနဲ႔လဲၿပီး
ရတဲ႔နည္းနဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္
ကိုုယ္က်ိဳးစြန္႔လွဴထားတဲ႔
အမယ္အိုုတစ္ေယက္။
.
ငါတိုု႔ကေတာ႔
တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္နဲ႔
ငါ႔တိုု႔အက်ိဳးကိုု
တစ္လက္မမွ အထိမခံ
ဒီအမယ္အိုုနဲ႔
ငါတိုု႕ တန္ၾကရဲ႕လား။ ။


Tuesday, 14 August 2018

လူထုအားျဖင့္

မၾကာေသးမီက က်င္းပသြားေသာ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ မတိုုင္ခင္ စင္ကာပူရွိရံုုးတြင္ အလုပ္လုပ္လ ွ်က္ရွိေသာ မေလးဝန္ထမ္းမ်ားမွ မေလးရွားသိုု႔ျပန္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးလိုသည္႔အတြက္ ခြင့္ေပးရန္ လာေရာက္ေတာင္းဆိုၾကသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ မေလးရွား ေရြးေကာက္ပြဲရက္ကို ၾကည့္လိုုက္ရာ အံ့အားသင့္သြားမိသည္။ ပံုုမွန္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ရံုးပိတ္ရက္မ်ားတြင္သာ က်င္းပေလ့ရွိၿပီး ၂၀၁၈ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲသည္ ၾကားရက္ျဖစ္ေသာ ဗုုဒၶဟူးေန႔ ၂၀၁၈ ေမလ ၉ ရက္ေန႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ ့လိုက္ရသည္။ စင္ကာပူရံုုးတြင္ရွိေသာ မေလးလူမ်ိဳး အားလုံးနီးပါး မေလးရွားသိုု႔ျပန္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးရန္ စိတ္အားထက္သန္ေနသည္ကို သိလိုုက္ရၿပီး သူတို႔ကို သီးျခားခြင့္ေပးရန္ HR မန္ေနဂ်ာကို အေၾကာင္းၾကားလိုက္သည္။ တစ္ခ်ိန္ထဲလိုလို သတင္းစာမ်ားတြင္ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကာလအတြင္း နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား အလုံးအရင္းႏွင့္ ျပန္ကာ ဆႏၵမဲေပးႏိုုင္သျဖင့္ ထိုကာလအတြင္း စင္ကာပူႏိုုင္ငံသားမ်ား အေၾကာင္းမရွိပါက နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံအတြင္းသို ့ သြားေရာက္ျခင္းမျပဳရန္ အႀကံေပးခ်က္ ထုုတ္ျပန္ထားသည္ကို ေတြ႔လိုက္သည္။ စင္ကာပူတြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံသား ေလးသိန္းေက်ာ္ အလုပ္လုပ္လွ်က္ရွိၿပီး မည္သူမွ စာတိုက္ကျဖစ္ေစ၊ စင္ကာပူရွိ မေလးရွားသံရံုုးမွျဖစ္ေစ ဆႏၵမဲေပးလိုစိတ္မရွိၾကဘဲ ႏိုင္ငံျပန္ၿပီး မျဖစ္မေန ဆႏၵမဲေပးလိုၾကေၾကာင္း ႏွင့္ စင္ကာပူမွ ကုုမၺဏီလုုပ္ငန္း အမ်ားစုုမွလည္း မေလးရွားႏိုင္ငံသား ဝန္ထမ္းမ်ား၏ ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာကာ မေလးရွားႏိုုင္ငံသိုု႔ျပန္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးရန္ ခြင့္မ်ား ေပးၾကေၾကာင္း ေနာက္ပိုုင္းတြင္ သိရွိရသည္။

ထိုုသိုု႔ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား စိတ္အားထက္သန္ေနၾကျခင္းသည္ လက္ရွိအာဏာရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇတ္ အစိုုးရအဖြဲ႔၏ လူသိရွင္ၾကား အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ မသမာမႈမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္အႏိုုင္ရရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ စင္ကာပူေရာက္ မေလးရွားႏိုင္ငံသား ေလးသိန္းေက်ာ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ မေလးရွားႏိုုင္ငံသားမ်ား ဆႏၵမဲေပးခြင့္ အခက္ႀကံဳေစရန္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကိုု ၾကားရက္ျဖစ္ေသာ ဗုုဒၶဟူးေန႔တြင္ က်င္းပျခင္းျဖစ္သည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံသိုု႔ လာေရာက္ဆႏၵမဲေပးရန္ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား အလုုပ္မွ ခြင့္ရက္ရွည္ယူၾကရမည္ ျဖစ္သျဖင္႔ အမ်ားစုုလာေရာက္ ဆႏၵမဲေပးမည္မဟုုတ္ဟုု တြက္ဆခဲ့ပံုုရသည္။ သိုု႔ေသာ္ ထိုတြက္ကိန္းမွားသြားခဲ့ၿပီး မေလးရွားႏိုုင္ငံသားမ်ား ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူမ်ားမွ လာေရာက္မဲေပးမႈ စံခ်ိန္တင္၍ ၈၀ ရာခိုုင္းႏႈန္းေက်ာ္ခဲ့ကာ ေရႊးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမိုုဟာမက္ ဦးေဆာင္ေသာ အတိုုက္အခံညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ အႏိုုင္ရရွိကာ နာဂ်စ္ရာဇတ္ အေရးနိမ့္ခဲ့သည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံေရး အရႈပ္ေတာ္ပံုု
---------------------------------
မေလးရွားႏိုုင္ငံသည္ ၁၉၅၇ တြင္ ၿဗိတိသွ်တိုု႔ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရခဲ႔ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ UMNO ေခၚ (United Malays National Organization) မွ ဦးေဆာင္သည္႔ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔မွ ေရြးေကာက္ပြဲတိုုင္း အႏိုုင္ရရွိကာ ႏိုုင္ငံေတာ္အာဏာကို လႊမ္းမိုုးခ်ဳပ္ကိုုင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က အင္အားႀကီးမားေသာ အတိုက္အခံပါတီဟူ၍ မရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၈၁ တြင္ မဟာသီယာမိုဟာမက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံရၿပီးေနာက္ပိုုင္းတြင္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို သိသိသာသာ လုုပ္ကိုုင္ခဲ႔ၿပီး မေလးရွားႏိုုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ စီးပြားေရးအရ နံပါတ္ ၄ အဆင့္သိုု႔ေရာက္ရွိခဲ႔ၿပီး ကမာၻအတိုုးတက္ဆံုုး စီးပြားေရး အဆင့္တြင္ ၃၈ ခု ေျမာက္အထိ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မဟာသီယာသည္ ထိုအခ်ိန္က ထင္ေပၚလာေသာ လူငယ္အစၥလမ္မစ္အဖြဲ႕တစ္ခု၏ တည္ေထာင္သူ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးၿဖစ္ေသာ အန္ဝါအီဗရာဟင္ကိုု UMNO အဖြဲ႔အတြင္းသိုု႔ ဝင္ေရာက္ရန္ စည္းရံုုးႏိုုင္ခဲ့သည္။ အန္ဝါအီဗရာဟင္သည္ အေရးပါေသာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကိုု (၁၉၈၃ တြင္ လူငယ္၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၄ တြင္ လယ္ယာစိုုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၆ တြင္ ပညာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၉၁ တြင္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း) တာဝန္ယူခဲ့ရၿပီး ၁၉၉၃ တြင္ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ အန္ဝါ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ စီပြားေရးသည္ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးတက္ခဲ့သည္။ မူလက မဟာသီယာ အေနႏွင့္ အန္ဝါကို သူ၏အရိုုက္အရာ ဆက္ခံမည္႔သူအျဖစ္ ရည္ရြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၉၇ တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အာရွဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းတြင္ ခ်ဥ္းကပ္ပံုု အယူအဆ မတူညီမႈမ်ားေၾကာင့္ ပဋိပကၡ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ မဟာသီယာ၏ နီးစပ္ရာ အသိမိတ္ေဆြမ်ား (ခရိုုနီမ်ား) ကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ လုုပ္ကိုင္ခြင့္မ်ားခ်ေပးျခင္း၊ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းတိုု႔ကို အန္ဝါမွ လူသိရွင္ၾကား ေဝဖန္ေထာက္ျပျခင္းမ်ားေၾကာင့္ မဟာသီယာ၏ အမ်က္ရွျခင္းကိုလည္း ခံခဲ့ရသည္။

ေဂ်ာ့ဆိုုရိုု မီးေမႊးသြားခဲ့ေသာ ၁၉၉၇ အာရွဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းတြင္ မေလးရွားႏိိုုင္ငံသည္လည္း အျခားအာရွႏိုုင္ငံမ်ားနည္းတူ စီးပြားပ်က္ကပ္တစ္ခုကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ထိုုအခ်ိန္က ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးႏွင့္ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ပူးတြဲတာဝန္ယူထားေသာ အန္ဝါမွ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးရံပံုုေငြအဖြဲ ့ (International Monetary Fund) ၏ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအစီအမံကုိ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၿပီး အစိုုးရ၏အသံုးစားရိတ္ကို ၁၈% ျဖတ္ေတာက္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ထိုုျဖတ္ေတာက္မႈေၾကာင့္ ဝန္ႀကီးမ်ား၏ လစာမ်ားေလွ်ာ့ခ်ရန္ႏွင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မဟာသီယာမွ စီစဥ္ထားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လုုပ္ငန္းႀကီးမ်ား ရပ္ဆိုုင္းထားရန္ျဖစ္သည္။ မေလးရွားရွိ ကုုမၺဏီလုုပ္ငန္းမ်ားစြာ ပိတ္သိမ္းရမည့္ အေျခအေနတြင္ အန္ဝါအီဗရာဟင္မွ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ ကယ္တင္မည္မဟုတ္ဘဲ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးျဖင့္ ဘ႑ာေရး အခက္အခဲကို ရင္ဆိုုင္မည္ဟု သူ၏သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ခဲ႔သည္။ ၁၉၉၈ တြင္ က်င္းပမည့္ UMNO ၏ အေထြေထြညီလာခံတြင္ အန္ဝါဦးေဆာင္သည့္ လူငယ္အဖြဲ႔မွ မဟာသီယာ၏ မိသားစုေဆြမ်ိဳးႏွင့္ ရင္းႏွီးသူမ်ားအေပၚ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေစမႈကိုု ေမးခြန္းထုတ္မည္ဟု ႀကိဳတင္ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုလုပ္ရပ္သည္ မဟာသီယာ၏ အာဏာစက္ကို တိုက္ရိုက္ၿခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္ၿပီး မဟာသီယာကို ေထာက္ခံေသာအဖြဲ႔မွ ႏိုင္ငံေရး ေအာက္လမ္္းနည္းမ်ားသံုးကာ အန္ဝါကို လိင္တူဆက္ဆံသူအျဖစ္ သတင္းမ်ားျဖန္႔ၿပီး ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၈ တြင္ Newsweek မဂၢဇင္းမွ အန္ဝါကို “Asian of the Year” အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၉၈ စက္တင္ဘာလတြင္ အန္ဝါကို လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္မွ လည္းေကာင္း၊ UMNO ၏ ဒုတိယဥကၠဌေနရာမွ လည္းေကာင္း ထုတ္ပယ္လိုက္သည္။ ထို ့ေနာက္ ၁၉၉၈ စက္တင္ဘာ ၂၀ ရက္တြင္ မဟာသီယာ၏ ညြန္ၾကားမႈျဖင့္ အန္ဝါကို လိင္တူဆက္ဆံမႈႏွင့္ အာဏာသံုးၿပီး ထိုအျဖစ္၏စံုစမ္းမႈကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးမႈျဖင့္ ဖမ္းစီးခဲ႔သည္။

မြတ္စလင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ မေလးရွားႏိုုင္ငံတြင္ လိင္တူဆက္ဆံမႈဆိုသည္မွာ လြန္စြာဆိုုးရြားေသာ ျပစ္မႈတစ္ခုုျဖစ္ၿပီး ဘာသာေရးအရ လံုးဝလက္ခံႏိုုင္စရာမရွိေပ။ မဟာသီယာအေနႏွင့္ အန္ဝါကိုု ႏိုင္ငံေရးအရသာမက လူမႈေရး ဘာသာေရးျဖင့္ အေရးနိမ့္ေစရန္ ႀကံစည္လိုုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အန္ဝါကိုု အမႈဆင္ၿပီး ျပစ္မႈထင္ရွားသည္ဟု တရားရံုုးမွ ေထာက္ဒဏ္ ၉ ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုုက္ေသာ္လည္း သူဦးေဆာင္လႈပ္ရွားခဲ့သည့္ Reformasi ဟု ေခၚေသာ ႏိုုင္ငံေရး ”ျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရးလႈပ္ရွားမႈ” သည္ မေလးရွားႏိုုင္ငံတြင္ အရွိန္ႀကီးထြားလာခဲ့သည္။ မေလးရွားလူမ်ိဳးအမ်ားစုုႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ အန္ဝါ၏ လိင္တူဆက္ဆံမႈႏွင့္ အာဏာအလြဲသံုုးစားလုုပ္မႈ ျပစ္ဒဏ္သည္ မဟာသီယာ၏ ႏိုုင္ငံေရးအရ မတရားဖိႏွိပ္မႈတစ္ခုုအျဖစ္ရႈျမင္ခဲ့သည္။ ထိုု ့ေၾကာင့္ အန္ဝါဦးေဆာင္ေသာ အတိုုက္အခံအင္အားစုုမ်ား အင္အားပိုုမိုုႀကီးမားလာၿပီး အာဏာရ UMNO ညြန္႔ေပါင္းအစိုုးရအဖြဲ႔ကိုု ေရႊးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ စတင္ ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုုင္ခဲ့သည္။

မဟာသီယာ၏ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအနားယူခ်ိန္
------------------------------------------------------
အန္ဝါကို ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ထားၿပီးခ်ိန္တြင္ မဟာသီယာ အေနႏွင့္ သူ ့စိတ္ႀကိဳက္ တိုုင္းျပည္၏ ဘ႑ာေရးအခက္အခဲကိုု ေက်ာ္လြန္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခြင့္ရခဲ့သည္။ ႏိုုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုုေငြအဖြဲ႔ IMF ၏ အေထာက္အပံ့ကိုု ျငင္းဆန္ၿပီး မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ေငြေၾကးျဖစ္ေသာ ရင္းဂစ္ကိုု ႏိုုင္ငံတကာေငြေၾကးအျဖစ္မွ စက္တင္ဘာလ ၁၉၉၈ တြင္ ရပ္ဆိုုင္းခဲ႔ၿပီး ေငြလဲႏႈန္းကို အစိုုးရမွ ထိိန္းခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ဘဏ္တိုုးႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ဘဏ္မ်ား၏ အရန္စုေဆာင္းေငြကိုု ေလ်ာ႔ခ်ေစၿပီး ရပ္တန္႔သြားမည္႔ လုုပ္ငန္းမ်ားကိုု အစိုုးရ၏ အာမခံခ်က္ေပးၿပီး ဘဏ္မ်ားမွ ေခ်းေငြမ်ား ေပးေစျခင္း၊ ႏိုုင္ငံတြင္း ေငြေၾကးလွည္႔ပတ္မႈမ်ားလာေစရန္ အစိုုးရမွ လမ္းတံတား ႏွင့္ အျခားအေျခခံအေဆာက္အအံုုမ်ား ပိုုမိုုေဆာက္လုုပ္ကာ လုုပ္ငန္းမ်ားကိုု အလုုပ္ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုုပ္ေပးခဲ့သည္။ ႏိုုင္ငံအတြင္းရွိ ႏိုုင္ငံသားပိုုင္ႏွင့္ ႏိုုင္ငံျခားသားပိုုင္ လုုပ္ငန္းမ်ားမွ ႏိုုင္ငံရပ္ျခားသိုု႔ အရင္းအႏွီးမ်ား ျပန္လည္ထုတ္ယူခြင္႔ကိုု ယာယီရပ္ဆိုုင္းခဲ႔သည္။ အခက္အခဲႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ ဘဏ္မ်ားကို အစိုးရမွ လံုုးဝအကာအကြယ္ေပးၿပီး မည္သည့္ဘဏ္ကိုမွ အပိတ္မခံေၾကာင္း အသိေပးခဲ့ကာ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ ယံုုၾကည္မႈမ်ား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္မႈမ်ားႏွင့္ ျပည္ပပိုု႔ကုုန္ ဦးစားေပးလုုပ္ငန္းမ်ားကိုု အားေပးၿပီး ႏိုုင္ငံျခားပိုလ်ံေငြမ်ားရရွိရန္ စြမ္းေဆာင္ႏိုုင္ခဲ့သည္။ ထို ့ေၾကာင္႔ ႏိုုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုုေငြအဖြဲ႔၏ အေထာက္အပံ့ရယူခဲ့ေသာ အင္ဒိုုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုုင္ႏွင့္ ထိုုင္းႏိုုင္ငံမ်ားထက္ ေစာလွ်င္စြာ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပံုုေငြအဖြဲ ့သည္ပင္လွ်င္ မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္း ရင္ဆိုုင္မႈကိုု အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ရသည္။

ေအာင္ျမင္မႈမ်ားျဖင့္ လူထုေထာက္ခံမႈကို ျပန္လည္ရရွိလာေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မဟာသီယာသည္ UMNO ၏ ၂၀၀၂ ခုုႏွစ္ အေထြေထြညီလာခံတြင္ မည္သူမွ်ထင္မွတ္မထားေသာ ေၾကညာခ်က္တစ္ခုု ထုတ္ျပန္ခဲ႔သည္။ သူသည္ ႏိုုင္ငံေရးမွ လံုုးဝအနားယူၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုုက္ခ်ိန္တြင္ ညီလာခံတက္ေရာက္လာသူမ်ား အံ့အားသင့္ကာ ငိုယိုေတာင္းပန္ေသာ္လည္း လက္မခံဘဲ သူ၏အရိုုက္အရာကို ထိုအခ်ိန္က လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ အဒူလာအမက္ဘဒါဝီကို လႊဲေပးခဲ႔သည္။

မဟာသီယာ၏ အရိုုက္အရာ
----------------------------
၂၀၀၄ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ UMNO မွ ဆႏၵမဲအျပတ္အသက္ျဖင့္ အႏိုင္ရရွိၿပီး ဘဒါဝီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တရားဝင္ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသည္။ ထိုုအခ်ိန္တြင္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းက်ခံေနရေသာ အန္ဝါကိုု ျပစ္မႈမရွိေၾကာင္း တရားရံုုးကဆံုးျဖတ္ၿပီး အက်ဥ္းေထာင္မွျပန္လႊတ္ေပးခဲ႔သည္။ မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ဥပေဒအရ ဘုရင္၏လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင္႔မွလြဲ၍ မည္သူမဆိုု အက်ဥ္းက်ခံရာမွ လြတ္လာၿပီး ၅ ႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ခြင့္မရေပ။ သိုု႔ေသာ္ အန္ဝါအေနႏွင့္ သူ၏အမ်ိဳးသမီးကို အတိုက္ခံတိုု႔၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေၾကညာၿပီး ေနာက္ကြယ္မွေန၍ အစိုုးရဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေတာ့သည္။

ဘဒါဝီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ပိုုင္း အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားကိုု ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္ႏွင္းႏိုင္ခဲ့ရာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာလက္ထက္မွ ႀကီးပြားခ်မ္းသာလာေသာ နာမည္ႀကီး ခရိုုနီမ်ားပင္ အေရးယူခံရမႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ မေလးရွားျပည္သူမ်ား၏ေထာက္ခံမႈကိုု ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း မဟာသီယာႏွင့္ ေထာက္ခံသူအသိုင္းအဝိုင္းမွ သူ၏အုုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုု ဆန္႔က်င္မႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။

၂၀၀၈ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ UMNO ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ အႏိုု္င္ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း အန္ဝါ ေနာက္ကြယ္မွ ဦးေဆာင္သည္႔ အတိုုက္အခံမွ အေရးပါေသာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ အႏိုုင္ရရွိလာကာ လက္ရွိအစိုုးရကိုု ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုုင္သည္႔ အေျခအေနတြင္ရွိလာခဲ့သည္။ အတိုုက္အခံေခါင္းေဆာင္ အန္၀ါ ကိုယ္တိုင္လည္း ႏိုုင္ငံေရးကိုု တရားဝင္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပန္လည္ရရွိၿပီး သူ၏မဲဆႏၵနယ္တြင္ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင္႔ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ မဟာသီႏွင့္ ေထာက္ခံသူမ်ားက ဘဒါဝီကို ထိုအခ်က္ျဖင္႔ အျပစ္တင္ကာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာမွ ႏႈတ္ထြက္ေပးရန္ ဖိအားေပးခဲ႔သည္။ ေနာက္ဆံုုးတြင္ ႏိုုင္ငံေရးဖိအားေပးမႈမ်ားကို မခံႏိုင္ဘဲ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ နာဂ်စ္ရာဇတ္ကိုု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးလႊဲေပးကာ ဘဒါဝီ ႏိုင္ငံေရးမွ အနားယူခဲ့ရသည္။

နာဂ်စ္သည္ ဒုုတိယေျမာက္ မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ သားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး တတိယေျမာက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ တူေတာ္ကာ UMNO ႏွင့္ အစိုုးရအဖြဲ႔တြင္ ၾသဇာအာဏာႀကီးမားသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီး နံပါတ္တစ္ မေလးရွား လႈပ္ရွားမႈ (1 Malaysia) ကိုု စတင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ ခုုႏွစ္တြင္ အစိုုးရပိုုင္ေငြမ်ားျဖင့္ ႏိုင္ငံပိုင္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ႏိုင္ငံတကာတြင္ လုုပ္ကိုုင္မည္ဟု စီစဥ္ၿပီး 1MDB ေခၚ နံပါတ္တစ္ မေလးရွားဖြံ ့ၿဖိဳးေရး လီမိတက္ (1 Malaysia Development Berhad) ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ သိုု႔ေသာ္ 1MDB သည္ မည္သည္႔လုုပ္ငန္းမွ် မယ္မယ္ရရ ျပႏိုုင္ျခင္းမရွိဘဲ ၆ ႏွစ္အတြင္း အေၾကြး ေဒၚလာသန္းတစ္ေသာင္းတစ္ေထာင္တစ္ရာေက်ာ္ တင္သြားခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ဂ်ဴလိုုင္လထုတ္ The Wall Street Journal တြင္ 1MDB မွ ေဒၚလာသန္း ၇၀၀ သည္ နာဂ်စ္၏ ကိုုယ္ပိုုင္ဘဏ္စာရင္းထဲသိုု႔ ဝင္သြားေၾကာင္း အေထာက္ထားမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ နာဂ်စ္မွ ထိုသတင္းစာကို တရားစြဲမည္ဟု ေၾကညာေသာ္လည္း တကယ္တမ္း တရားစြဲမႈ မျပဳခဲ့သျဖင့္ နာဂ်စ္၏ အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားအေပၚ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အပါအဝင္ မေလးလူထုမွ သံသယဝင္လာခဲ႔ၾကသည္။ ထိုု႔အျပင္ 1MDB မွ ႏိုင္ငံတကာ ဘဏ္မ်ားကိုသံုုး၍ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈရွိေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားအရ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ စင္ကာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ဆြစ္ဇာလန္နိင္ငံတိုု႔အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၈ ႏိုင္ငံမွ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုုပ္ခဲ႔သည္။

ထိုုအခ်ိန္က လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မူယင္ဒင္ယာဆင္မွ နာဂ်စ္ကိုု ေဒၚလာသန္း ၇၀၀ ကိစၥကိုုေမးျမန္းခဲ့ရာ သူ၏ဘဏ္ထဲသိုု႔ သန္း ၇၀၀ ဝင္လာသည္ကုုိ ဝန္ခံခဲ့ေသာ္လညး္ 1MDB ၏ ပိုက္ဆံမ်ားမဟုတ္ဘဲ ေဆာ္ဒီဘုရင္တပါးမွ သူ ့အားလက္ေဆာင္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ထိုု႔ေနာက္ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုု တာဝန္မွရပ္စဲခဲ႔ၿပီး နာဂ်စ္ၾသဇာခံတစ္ဦးကိုု လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူး ေပးအပ္လိုက္သည္။ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ အဂတိလိုုက္စားမႈေကာ္မရွင္မွ အရာရွိမ်ားကိုုလည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္စိတ္ႀကိဳက္ ျပန္လည္ခန္႔အပ္ၿပီး 1MDB ၏ အဂတိလိုုက္စားမႈကိုု စံုုစမ္းစစ္ေဆးေစသည္။ ထိုုစံုုစမ္းမႈမ်ားကိုု မေလးရွားျပည္သူမ်ားကိုု ခ်မျပဘဲ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ အဂတိလိုုက္စားမႈေကာ္မရွင္မွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေနႏွင့္ အဂတိလိုုက္စားမႈမရွိေၾကာင္းသာ သတင္းေဖၚျပခဲ႔သည္။

တစ္ခ်ိန္ထဲတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္မိသားစုု၏ သံုုးျဖဳန္းမႈမ်ားကို လူမႈကြန္ရက္တြင္ ေဝဖန္မႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။ နာဂ်စ္အမ်ိဳးသမီးမွ ေဒၚလာသိန္းခ်ီတန္ေသာ အာမက္(စ္)ဘာကင္္ (Hermes Birkin) အိတ္မ်ား တစ္ေန႔တစ္လံုုး ကိုုင္ျခင္း၊ နာဂ်စ္သမီး မဂၤလာေဆာင္အတြက္ ပန္းဖိုုးတစ္ခုုထဲအတြက္တင္ ရင္းဂစ္ ၃သန္း (က်ပ္သိန္း၁ေသာင္းခန္႔) အသံုုးျပဳၿပီး ကုုန္က်စားရိတ္ခန္႔မွန္း၍မရေအာင္ မ်ားျပားျခင္း စသည္႔သတင္းမ်ားထြက္ေပၚလာၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမွ နာဂ်စ္ကိုု ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ေပးရန္ လူသိရွင္ၾကားေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ နာဂ်စ္အတြက္ ရာထူးမွဆင္းေပးျခင္းသည္ သူ၏က်ဆံုုးျခင္းျဖစ္သျဖင့္ မျဖစ္ျဖစ္သည္႔နည္းျဖင့္ အာဏာကို ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္လာသည္။ UMNO ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕အတြင္းမွ မဟာသီယာ၏ သားအပါအဝင္ သူကိုု႔ဆန္႔က်င္မည့္သူမ်ားကိုု ဖယ္ထုုတ္ကာ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အတိုင္ပင္ခံလုပ္ေနေသာ မဟာသီယာကိုပါ ရာထူးမွရပ္စဲျခင္း၊ လံုုၿခံဳေရးအေစာင့္အေရွာက္မ်ားကို ရုုပ္သိမ္းျခင္း၊ သူ ့ကိုု ေဝဖန္မႈမ်ားကို ရဲႏွင့္ အမႈဖြင့္ကာ စံုုစမ္းစစ္ေဆးေစျခင္းတိုု႔ျဖင့္ သူ၏အာဏာစက္ၿမဲေစရန္ ရသည့္နည္းျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းေတာ့သည္။

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ အန္ဝါအီဗရာဟင္သည္ ၂၀၀၈ တြင္ သူ ့ေဘးတြင္ အကူအညီေပးသူ လူငယ္အမ်ိဳးသားတစ္ဦးကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေႏွာင့္ယွက္သည္ဟု တရားစြဲဆို ခံခဲ့ရၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရေသာ္လည္း တရားရံုုးမွ ၂၀၁၂ တြင္ အျပစ္မရွိဟု ဆံုုးျဖတ္ခဲ႔သည္။ သိုု႔ေသာ္ ၂၀၁၄ တြင္ အန္ဝါအီဗရာဟင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မဝင္ခင္ အယူခံတရားရံုုးမွ ထိုုျပစ္မႈကိုု အျပစ္ရွိေၾကာင္း အမိန္ ့ျပန္လည္ခ်မွတ္၍ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္မရဘဲ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ထပ္မံအျပစ္ေပးခံခဲ့ရသည္။

၂၀၁၃ ခုုႏွစ္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၁၃ ႀကိမ္ေျမာက္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အတိုက္အခံဘက္မွ ဆႏၵမဲေပးသူအားလံုုး၏ ၅၀ ရာခိုုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ ျခယ္လွယ္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ မဲဆႏၵနယ္မ်ားကိုု လက္ရွိအာဏာရညြန္႔ေပါင္း UMNO အစိုုးရ အသာရရန္ ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖင့္ မဲမသမာမႈမ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ ျပန္လည္ အစိုုးရဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ႔သည္။

မဟာသီယာ၏ တေက်ာ႔ျပန္ႏိုုင္ငံေရး
--------------------------------------
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္၏ တရားေရးအေပၚ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမ်ား၊ အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ အာဏာကိုု လက္ကိုင္ထားရန္ နည္းလမ္းေပါင္းစုုံျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ၂၀၁၈ တြင္ က်င္းပမည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆႏၵနယ္မ်ားကိုု ထပ္မံၿပီး ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ေစျခင္း ႏွင့္ ေငြေၾကးအသံုုးျပဳၿပီး အႏိုင္ရႏိုုင္သည့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို စည္းရံုုးျခင္းမ်ား အမ်ားအျပားရွိေၾကာင္း သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚလာသည္။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမိုဟာမက္သည္ သူ ဆယ္စုုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ လက္ရွိအာဏာရ UMNO ပါတီမွ ထြက္ခြာၿပီး ၂၀၁၇ တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီသစ္တစ္ခုကို တရားဝင္တည္ေထာင္ခါ အန္၀ါအီဗရာဟင္၏ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး အတိုုက္အခံအဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၂၀၁၈ အေထြေထြေရႊးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ရန္ စတင္ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ မဟာသီယာသည္္ အသက္ ၉၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး ကမာၻတြင္ အသက္အႀကီးဆံုုး ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သည္။

ႏိုုင္ငံေရးတြင္ ထာဝရ ရန္သူမရွိ
---------------------------------
ေရႊးေကာက္ပြဲမတိုုင္ခင္တြင္ မဟာသီယာမိုဟာမက္မွ သူဦးေဆာင္ေသာ အတိုက္အခံ အႏိုင္ရလွ်င္ ယခင္က သူ၏ လက္ရင္းတပည္႔ျဖစ္သူမွ ရန္သူျဖစ္ခဲ့သူ အန္၀ါအီဗရာဟင္ကို ေထာင္မွ ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပးရန္ ႀကိဳးပမ္းေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ဘုုရင္၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးသိုု႔ ခ်က္ခ်င္းျပန္လည္လႈပ္ရွားခြင့္ေပးမည္ျဖစ္ကာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အရိုက္အရာကိုပါ ဆက္ခံသူအျဖစ္ ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိေပး ေၾကညာခဲ့သည္။

ထိုႏိုင္ငံေရးဖိအားမ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္သည္ ၂၀၁၈ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကိုု ၾကားေန႔ျဖစ္သည့္ ၂၀၁၈ ေမလ ၉ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ က်င္းပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုု ့ အျပင္ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားကို ထိုရက္မတိုင္ခင္ ပ်ံသန္းျခင္းမ်ား ေလ်ာ႔ခ်ရန္ မေလးရွားေလေၾကာင္းအာဏာပိုင္မွ တားျမစ္ခဲ႔ေၾကာင္း စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ ထြက္လာခဲ့သည္။

လူထုုအားျဖင့္
--------------
ေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ဦးေဆာင္ေသာ အာဏာရအစိုုးရမွ နည္းလမ္းေပါင္းစံုုျဖင့္ အာဏာကိုု လက္ကိုင္ထားႏိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၈ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ မေလးရွားႏိုုင္ငံသမိုုင္းတြင္ ဆႏၵမဲေပးသူ စံခ်ိန္တင္ခဲ့သည္။ ဆႏၵမဲေပးႏိုုင္သူဦးေရ၏ ၈၀ ရာခိုုင္းႏႈန္းေက်ာ္ လာေရာက္မဲေပးခဲ႔ၿပီး မဟာသီယာဦးေဆာင္ေသာ အတိုက္အခံမွ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရရွိခဲ႔ၿပီး အစိုုးရအသစ္တစ္ရပ္ဖြဲ႔ႏိုုင္ခဲ့သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းနာဂ်စ္မွာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားေၾကာင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံေနရၿပီျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ ျပန္ေရာက္လာၾကေသာ မေလးရွားႏိုင္ငံသားဝန္ထမ္းမ်ားမွ လက္ေဆာင္မ်ား ကိုယ္စီယူလာၾကကာ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း လာေရာက္ေျပာၾကားၾကသည္။ သူတိုု႔၏အၿပံဳးမ်ားကို ၾကည္႔ရင္း မေလးရွားႏိုင္ငံအတြက္ ဝမ္းသာဂုဏ္ယူမိပါေၾကာင္း ေျပာလိုုက္မိသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံနည္းတူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လူထုုအားျဖင့္ ျပည္သူ႔ အစိုုးရသစ္တစ္ရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္ကို ျပန္လည္သတိရမိသည္။ ထိုသိုု႔ေရႊးခ်ယ္ခြင့္ရရန္ ျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၏ အသက္ေသြး၊ လြတ္လပ္မႈမ်ားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စေတးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေပးဆပ္မႈမ်ားကို မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ ျပည္သူ ့ဘက္မွ အၿမဲရပ္တည္ႏိုင္မည္႔ ျပည္သူ႔ အစိုးရတစ္ရပ္ အရွည္တည္တန္႔ႏိုင္ပါေစဟု။ ။

(7 Day Daily, 11 Aug 2018)



Monday, 18 June 2018

ရန္သူတို႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ခ်ိန္

တစ္ခါတုန္းက ေျမာက္ကိုရီးယားအေရာက္ ၿပံဳယမ္းႏုိင္ငံတကာကုန္စည္ျပပြဲသို႔ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ဖူးသည္။ သြားေရာက္ေလ့လာသည္ဆိုသည္ထက္ ခရီးစဥ္တြင္ စီစဥ္ထားသျဖင့္ သြားေရာက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖြင့္ပြဲမတိုင္ခင္ VIP မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုပြဲလုပ္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားမွ ဒုတိယအဓိပတိႏွင့္ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕မွ ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္အတူ ကုန္စည္ျပပြဲ လာေရာက္သူ ဂ်ာမနီမွ တစ္ဦး၊ အီတလီမွတစ္ဦးႏွင့္ ၿဗိတိန္မွ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနသူတစ္ဦးကို ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။
.
ႏိုင္ငံတကာကုန္စည္ျပပြဲဆို ရာတြင္လည္း တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား သာ လာေရာက္ျပသၾကၿပီး မည္ သည့္ႏုိင္ငံမွ မပါ၀င္သျဖင့္ ရွိသည့္ႏုိင္ငံျခားသားအနည္းငယ္ကို ေခၚ ထားပံုရသည္။ ကုန္စည္ျပပြဲဖြင့္ပြဲ ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔မွ ဦးေဆာင္ဖြင့္ ေပးရမည့္အေၾကာင္းလည္း ေျပာ သည္။ ထိုအခ်ိန္က တတိယအ ႀကိမ္ အဏုျမဴဗံုးေဖာက္ခြဲစမ္း သပ္ထားခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ ေျမာက္ကို ရီးယားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံ ေရးတင္းမာေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္ သည္။
.
ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ဒုတိယအဓိပ တိမွ ကိုရီးယားႏုိင္ငံအေနႏွင့္ အာ ကာသစီမံကိန္းမ်ား၊ အဏုျမဴစီမံ ကိန္းမ်ားအတြက္ ေငြေၾကးမ်ားစြာသံုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုေငြေၾကးမ်ား ကို အျခားေနရာမ်ားတြင္ အသံုး ခ်ႏုိင္ပါက တိုင္းျပည္ပိုမိုတိုးတက္ လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ရန္လိုသည့္ အေမရိကန္၏ ရန္ကို ကာကြယ္ရန္ ထပ္မံၿပီး ထိုကဲ့သို႔ ေသာ စီမံကိန္းမ်ားကို မျဖစ္မေန အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ လာ ေရာက္သည့္ မည္သူမွ်ေစာဒက မတက္ၾကေပ။ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ကုန္စည္ျပပြဲဖြင့္ပြဲလုပ္ ဆိုင္ခန္းမ်ား လိုက္ၾကည့္ရင္းအေတြးနယ္ ခ်ဲ႕မိသည္။
.
အိမ္ၾကက္ခ်င္း ၀ါဒအိုးမဲသုတ္ခံရ သူမ်ား
----------------------------------
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးတြင္ ဖက္စစ္စနစ္အေရးနိမ့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ထိုအခ်ိန္က မဟာမိတ္အျဖစ္ ပူး ေပါင္းခဲ့ေသာ ဆိုဗီယက္ဦးေဆာင္ ေသာ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ႏွင့္ အေမ ရိကန္ဦးေဆာင္ေသာ အရင္းရွင္ စနစ္တို႔ အႏုိင္ရရွိခဲ့သည္။ ၀ါဒ မတူသည့္ စနစ္ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ဆိုဗီ ယက္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ ပူးေပါင္း ကာ သိမ္းမိခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားႏွစ္ ျခမ္းကြဲခဲ့ၾကသည္။ ထိုႏွစ္ျခမ္းကြဲ ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဂ်ာမနီ၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ကိုရီးယားႏိုင္ငံတို႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။
.
၁၉၇၆ တြင္ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ အၿပီး အေမရိကန္အေထာက္အပံ့ ေပးထားေသာ ေတာင္ဗီယက္နမ္ စစ္႐ႈံးကာ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ႏွစ္ ႏိုင္ငံေပါင္းစည္းမိၿပီး ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံသည္ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံတြင္ အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္ခြဲျခားထား သည့္ ဘာလင္တံတိုင္းၿဖိဳဖ်က္ခ် ခဲ့သည့္ ၁၉၈၉ ႏို၀င္ဘာ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ ဂ်ာမနီႏွစ္ႏုိင္ငံေပါင္း စည္းမိခဲ့ၿပီး အရင္းရွင္ႏုိင္ငံတစ္ခု အျဖစ္ အေမရိကန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့ သည္။ သို႔ေသာ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ အၿပီး ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားခဲ့ေသာ ကိုရီးယားႏုိင္ငံသည္ ယခုထက္တိုင္ ေပါင္းစည္းမရခဲ့ေပ။
.
ကိုရီးယားစစ္ပြဲ
-------------
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးတြင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုမွ ကိုရီး ယားေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွ ကိုရီးယားေတာင္ပိုင္းကို ဂ်ပန္လက္မွ သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့ၾက သည္။ ထို႔ေနာက္ ေျမာက္ကိုရီး ယားသည္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ျဖင့္ ႏုိင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး ေတာင္ကို ရီးယားသည္ အရင္းရွင္စနစ္ကို လိုက္နာက်င့္သံုးခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အရင္း ရွင္စနစ္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္တို႔ အားၿပိဳင္မႈျမင့္မားခဲ့ၿပီး ဆိုဗီယက္ ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႔သည္ ထိပ္တိုက္စစ္ျဖစ္မည္ကို ေရွာင္ရွားၿပီး လက္နက္အားၿပိဳင္ျခင္းႏွင့္ သူတို႔ ၏ ၾသဇာေညာင္းေသာ ႏုိင္ငံမ်ား ကို ေသြးထိုးေပးျခင္းတို႔ကိုသာ ျပဳ လုပ္ခဲ့ၾကၿပီး အားၿပိဳင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔အားၿပိဳင္မႈကို စစ္ေအးတိုက္ ပြဲ (Cold War) ဟုတင္စားေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။ ထိုစစ္ေအးတိုက္ပြဲ၏ ပထမေျမစာပင္မွာ ကိုရီးယားႏုိင္ ငံျဖစ္ခဲ့သည္။
.
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ငါးႏွစ္အၾကာ ၁၉၅၀ ဇြန္လ ၁၅ ရက္တြင္ကိုရီးယားစစ္ပြဲစတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ သည္။ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ႏွစ္ဖက္ စလံုးက စစ္ပြဲစတင္မႈကို တစ္ဖက္ႏွင့္ တစ္ဖက္စြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့ေသာ္ လည္း ထိုစစ္ပြဲအတြက္ ေျမာက္ ကိုရီးယားမွ အေသအခ်ာျပင္ဆင္ ထားခဲ့ပံုရသည္။ စစ္ပြဲျဖစ္ၿပီး ငါး ရက္အတြင္း ေတာင္ကိုရီးယားစစ္ သည္ ေလးပံုသံုးပံုခန္႔က်ဆံုးသြား ၿပီး သံုးလအတြင္း ကိုရီးယား ေတာင္ပိုင္းတစ္ခုလံုး နီးပါးကို ေျမာက္ပိုင္းမွ သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့သည္။
.
ထိုအခ်ိန္တြင္ ေခတ္စားလာ ေသာ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ကို အေမရိ ကန္ဦးေဆာင္ေသာ အရင္းရွင္ႏုိင္ ငံမ်ားမွ ကာကြယ္တားဆီးေနၾက ခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ကိုရီးယားကြၽန္း ဆြယ္တစ္ခုလံုး ကြန္ျမဴနစ္လက္ ေအာက္က်ေရာက္သြားျခင္း သည္ စစ္ေရးထက္ စိတ္ဓာတ္ေရး ရာက်ဆင္းမႈအျဖစ္ အေမရိကန္မွ မွတ္ယူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလ သမဂၢကို ဖိအားေပးၿပီး ေျမာက္ကို ရီးယား၏ က်ဴးေက်ာ္မႈကို အေမ ရိကန္မွ ဦးေဆာင္ကာ ေတာင္ကို ရီးယားဘက္မွ ၀င္ေရာက္ကာ စစ္ကူတိုက္ေပးခဲ့သည္။ အေမရိကန္ စစ္ကူမ်ား၀င္ေရာက္ၿပီး သံုးလအ တြင္း ေျမာက္ကိုရီးယားတပ္မ်ား ကို တန္ျပန္တိုက္စစ္ဆင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၀ ႏို၀င္ဘာလတြင္ အေမရိ ကန္စစ္တပ္မွ ကိုရီးယားေျမာက္ ပိုင္းအထိ သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့ကာ တ႐ုတ္ျပည္နယ္စပ္အထိ ေရာက္ ရွိခဲ့သည္။
.
ကိုရီးယားေျမာက္ပိုင္းသည္ တ႐ုတ္ျပည္ႏွင့္ ထိုအခ်ိန္က ဆိုဗီ ယက္ျပည္ေထာင္စု (ယခု႐ုရွား ႏုိင္ငံ)ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္းထိစပ္ လ်က္ရွိၿပီး ပထ၀ီအေနအထား အရ အလြန္အေရးပါသည္။ ကိုရီး ယားေျမာက္ပိုင္း အေမရိကန္ လက္ေအာက္က်ေရာက္သြား ျခင္းသည္ ကြန္ျမဴနစ္ႏွစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ ေသာ တ႐ုတ္ျပည္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုတို႔အတြက္ ရန္သူ အိမ္ၿခံစည္း႐ိုးနားေရာက္လာသ ကဲ့သို႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၅၀ ႏွစ္ကုန္ ပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆိုဗီ ယက္ႏိုင္ငံတို႔မွ အတိအလင္းစစ္ပြဲ အတြင္း ၀င္ေရာက္ကာ ေျမာက္ ကိုရီးယားဘက္မွ ကူညီၿပီး အေမ ရိကန္ကို တန္ျပန္တိုက္စစ္ဆင္ခဲ့ သည္။ စစ္ပြဲသည္ သံုးႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး လူသန္းေပါင္းမ်ား စြာ ေသဆံုးကာ မည္သူမွ မည္သူ ကို အႏုိင္မတိုက္ႏုိင္ဘဲ ၁၉၅၃ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္တြင္ စစ္ရပ္စဲ ေရးစာခ်ဳပ္ျဖင့္ စစ္ပြဲမ်ားကို ရပ္စဲ ခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ႏွစ္ႏုိင္ငံေပါင္းစည္းဖုိ႔ရန္ အလွမ္းေ၀းကြာခဲ့ရသည္။
.
ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေနာက္ကြယ္
----------------------
ထိုအခ်ိန္က ကုလသမဂၢ သည္ အေမရိကန္ႏွင့္ အေပါင္း ပါႏိုင္ငံမ်ား၏ ႀကီးစိုးမႈေအာက္ တြင္ ရွိေနခဲ့သည္။ ကိုရီးယားစစ္ ပြဲတြင္ ႏိုင္ေအာင္မတိုက္ႏုိင္ေသာ အခါ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ကုလ သမဂၢအကူအညီျဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈ ေပါင္းမ်ားစြာလုပ္ခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံအင္ အားခ်ည့္နဲ႔သြားေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ သည္။ ႏုိင္ငံအင္အားခ်ည့္နဲ႔ၿပီး ျပည္သူမ်ားခ်ဳိ႕တဲ့လာပါက အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရကို ျပန္လည္တြန္းလွန္လာမည္ဟု အေမရိကန္မွ ေတြးထင္ထားခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာပါက ထိုအေျခအေနကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားကို ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ ေပါင္း၍ ၾသဇာခံႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာေစရန္ ႀကံရြယ္ထားပံုရသည္။
.
သို႔ေသာ္ ေျမာက္ကိုရီးယား ျပည္သူအမ်ားစု၏ ခံယူခ်က္ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားခဲ့မိ၏။ ေျမာက္ကိုရီးယားျပည္သူ မ်ားသည္ သူတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ ကင္အီဆြန္းအားကိုရီးယားႏုိင္ငံကို ဖက္စစ္ဂ်ပန္လက္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရးအရယူေပးႏုိင္ခဲ့႐ုံ မွ်မက က်ဴးေက်ာ္လာေသာ အေမရိကန္လက္ေအာက္မွ ကာကြယ္ ေပးခဲ့သည္ဟု ယံုၾကည္ထားၾက သည္။ ကိုရီးယားစစ္ပြဲတြင္ ေျမာက္ပိုင္းကႏုိင္ခဲ့ၿပီး ကိုရီးယား ေတာင္ပိုင္းသည္ အေမရိကန္၏ ကိုလိုနီတစ္ခုအျဖစ္ က်န္ခဲ့ကာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဆက္ လက္တိုက္ပြဲ၀င္ရန္ လိုအပ္သည္ ဟု ငယ္ငယ္ကတည္းက ၀ါဒျဖန္႔ ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ေျမာက္ကိုရီး ယားျပည္သူမ်ားအတြက္ အသိ ပညာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပိုမိုအထိနာ ေစခဲ့သည္မွာ ႏိုင္ငံတကာ၏ ပိတ္ ဆို႔မႈခံထားရျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပည္ သူအမ်ားစုသည္ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ကာ အစိုးရ ၏ ၀ါဒျဖန္႔မႈတစ္ခုတည္းျဖင့္ ရပ္တည္ေနခဲ့ၾကရသည္။ ဆင္းရဲငတ္ျပတ္မႈမ်ား ႀကံဳေတြ႕ရေသာ္လည္း တရားခံသည္ နယ္ခ်ဲ႕အေမရိကန္ မ်ားဟုသာ မွတ္ထင္ထားၾကၿပီး သူတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ ကင္အီဆြန္းအေနႏွင့္ မင္းဆက္တစ္ခု တည္ေထာင္ႏုိင္ခဲ့သည့္တိုင္ ေအာင္ ၾသဇာအာဏာႀကီးမား သြားခဲ့သည္။ သူ႕အေနႏွင့္ ႏုိင္ငံ ေတာ္အာဏာကို ေျမးအထိဆက္ ခံႏိုင္ေအာင္ အာဏာလႊဲေပးႏုိင္ခဲ့ ျခင္းသည္ ႏုိင္ငံတကာပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား ျပည္သူမ်ား အသိဉာဏ္နိမ့္ပါး သြားခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
.
ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာမ်ားမွ လည္း တံခါးပိတ္စနစ္ကို က်င့္သံုးေသာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံကို အတည္ျပဳခ်က္မရသည့္ သတင္း ေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္ ႏုိင္ငံ၏ ပံုရိပ္က် ဆင္းေအာင္ ထိုးႏွက္ခဲ့ၾကသည္။
.
အေမရိကန္၏ စစ္ေရးဗ်ဴဟာ
------------------------
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး စစ္ ဒဏ္ကို လံုး၀နီးပါးမခံခဲ့ရေသာ (ပုလဲဆိပ္ကမ္းဗံုးႀကဲခံရသည္မွ လြဲ၍) အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ စစ္ ၿပီးေခတ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အင္အား ႀကီးႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ သူ႕ႏုိင္ငံၾသဇာလႊမ္းမိုးႏုိင္ေရးႏွင့္ ၿပိဳင္ဘက္ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ကို အႏုိင္ရရွိေရးအတြက္ ႏိုင္ငံ တကာတြင္ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးမ်ား ျဖင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း တြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ သည္ အေမရိကန္၏ ဒုတိယကမၻာ စစ္အၿပီး ၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာ ပထမဆံုးစစ္ပြဲျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း တြင္ ႏိုင္ငံတကာ၏ စစ္ပြဲေပါင္း မ်ားစြာ အေမရိကန္မွ ပါ၀င္ပတ္ သက္ခဲ့သည္။
.
အေမရိကန္၏ စစ္ပြဲမ်ားကို အဓိကသံုးသပ္ၾကည့္လွ်င္ ႏုိင္ငံ ေရးႏွင့္ စီးပြားေရးအရ အေရးပါ မႈ ႏွစ္ခုေပၚတြင္ အေျခခံသည္။ မြတ္စလင္ဘာသာေရးအစြန္း ေရာက္မ်ား၏ ႏိုင္းအလဲဗင္း (9/11) ေခၚ အေမရိကန္ရွိ ႏုိင္ငံ တကာ ကုန္သြယ္မႈဗဟိုဌာနကို ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ ၂၀၀၁ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ တြင္ အတုိက္အခိုက္ခံရၿပီးေနာက္ ပိုင္းတြင္ ျပည္တြင္းလံုၿခံဳေရးအ တြက္ စစ္ေရးအရအာ႐ုံစိုက္မႈပို မ်ားလာခဲ့ေသာ္လည္း အေျခခံမူ ျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး စံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ တြက္ခ်က္ၿပီးမွသာ စစ္ပြဲမ်ားကို ဖန္တီးပါ၀င္ေလ့ရွိ သည္။
.
၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ အာဖဂန္ နစၥတန္ကို အေမရိကန္မွ ၀င္ ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈသည္ ႏုိင္းအ လဲဗင္းအတြက္ လက္စားေခ်ရန္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အီရတ္ႏုိင္ငံကို က်ဴးေက်ာ္တိုက္ ခိုက္မႈသည္ စီးပြားေရးတြက္ကိန္း အျဖစ္ ေရနံတြင္းမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိေရးကို ပိုမိုဦးတည္ခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္သူမ်ားက ဖြင့္ဆို ခဲ့ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္က အေမရိ ကန္စြပ္စြဲသကဲ့သို႔ လူအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေသေစႏုိင္ေသာ လက္နက္မ်ား အီရတ္တြင္ရွိမေနခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္ လူအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေသေစႏိုင္သည့္ အဏုျမဴဗံုးပိုင္ ဆိုင္ထားေသာ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံကို ၿခိမ္းေျခာက္႐ုံမွလြဲ၍ အေမရိကန္သမၼတအဆက္ဆက္ စစ္ေရးအရအေရးယူရန္ လက္ ေရွာင္ခဲ့ၾကသည္။
.
ေျမာက္ကိုရီးယား၏ မဟာဗ်ဴဟာက်ေနရာေဒသ
----------------------------------------
ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္ စု (ယခု႐ုရွားႏုိင္ငံ)အတြက္ စစ္ ေရးအရ အလြန္အေရးပါေသာ မဟာဗ်ဴဟာေနရာတစ္ခုစစ္ေအး ကာလက ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေျမာက္ကို ရီးယားသည္ တ႐ုတ္၊ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုတို႔ႏွင့္ နယ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေနသျဖင့္ အေမရိကန္ သာ သိမ္းပိုက္သြားပါက တ႐ုတ္ ႏွင့္ ဆိုဗီယက္အတြက္ ရန္သူသည္ ကိုယ့္အိမ္တံခါး၀သို႔ ေရာက္လာ သကဲ့သို႔ အႏၲရာယ္အလြန္မ်ား ေသာ အေျခအေနတြင္ရွိသည္။ ထိုအခ်ိန္က ဆိုဗီယက္ျပည္ ေထာင္စုမွ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ အဏုျမဴလက္နက္အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေရး ေတာင္းဆိုခ်က္ကို လူသိရွင္ၾကားျငင္းဆိုခဲ့ေသာ္ လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအသံုးျပဳေရး ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ ေျမာက္ကို ရီးယားအတြက္ အဏုျမဴဓာတ္ ေပါင္းဖိုမ်ား တည္ေဆာက္ေပး ျခင္းႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားသိပၸံ ပညာရွင္မ်ားကို သင္တန္းေပး ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံမွလည္း ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုနည္းတူ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ အဏုျမဴလက္နက္အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေရး စီမံခ်က္ကို ကန္႔ ကြက္ခဲ့သည္။
.
သို႔ေသာ္ ၂၀၀၆ တြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွ ပထမဆံုးအဏု ျမဴဗံုးကို ေဖာက္ခြဲစမ္းသပ္ခဲ့ၿပီး ကမၻာကို အဏုျမဴဗံုးပိုင္ဆိုင္သည့္ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပး ခဲ့သည္။
.
ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ
--------------------------
၁၉၉၁ တြင္ ဆိုဗီယက္ယူနီ ယံၿပိဳကြဲၿပီးလာခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္ တည္းလိုလိုအခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ၁၉၇၈ မွစတင္ခဲ့ေသာ ေစ်း ကြက္ကို အေျခခံသည့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အရွိန္ရလာခဲ့ ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္စနစ္တစ္ခုလံုး ကမၻာတြင္ က်႐ႈံးသြားခဲ့သည္။ စစ္ ေအးတိုက္ပြဲလည္း အလိုလိုၿပီးဆံုးသြားၿပီး ယခင္က ရန္သူျဖစ္ခဲ့ ေသာ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွားႏွင့္ အေမရိ ကန္တို႔ စစ္ေရးၿပိဳင္ဆိုင္ေရးထက္ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရးကို ပိုမိုအေလးထားလာၾက သည္။
.
ထိုအေျခအေနတြင္ ေျမာက္ ကိုရီးယား၏ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားအ ေပၚ ပထ၀ီအေနအထားအရ အ ေရးပါမႈသည္ လံုး၀အားနည္းသြား ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာ အဏုျမဴႏွင့္ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးပ်ံစမ္းသပ္မႈမ်ားကို မဟာမိတ္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔က ပါ တရား၀င္ကန္႔ကြက္လာၾကၿပီး ကုလသမဂၢ၏ ၫႊန္ၾကားမႈကို လိုက္နာကာ ထိုႏိုင္ငံမ်ားကပါ စီးပြားေရးအရ ပါ၀င္ပိတ္ဆို႔လာ ၾကေတာ့သည္။
.
ထိုအခ်ိန္တြင္ အဏုျမဴလက္နက္ပိုင္ဆိုင္မႈတစ္ခုတည္းသည္သာ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ လက္ရွိအာဏာရ ကင္မ်ဳိးဆက္အတြက္ အကာအကြယ္အျဖစ္ က်န္ရစ္ခဲ့ ေတာ့သည္။
.
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ လမ္းစ
------------------
၂၀၁၆ အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မည္သူမွ ထင္ မွတ္မထားသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ ငန္းရွင္ ေဒၚနယ္ထရန္႔သမၼတအ ျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသည္။ ေဒၚနယ္ထရန္႔သည္ ႏိုင္ငံေရး သမားလံုး၀မဟုတ္ဘဲ စီးပြားေရး သမားတစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ ႏုိင္ငံေရးအရ မအုပ္ခ်ဳပ္ ဘဲ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသဖြယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ ေ၀ဖန္မႈမ်ား စြာခံေနရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ႐ုရွား၏ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ ပြဲအေပၚ လူမႈကြန္ရက္ကို အသံုးျပဳၿပီး ေဒၚနယ္ထရန္႔အႏုိင္ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈစြပ္စြဲခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး အစိုးရမွ စံုစမ္းစစ္ေဆး မႈမ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္လာ သည္။ ထို႔အျပင္ Playboy တြင္ ၀တ္လစ္စားလစ္သ႐ုပ္ေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို ေဒၚနယ္ထရန္႔၏ ေရွ႕ေနမွ ေဒၚလာသိန္းႏွင့္ ခ်ီၿပီးေပးကာ ႏႈတ္ပိတ္မႈ သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚလာသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ဳိးတြင္ ႏိုင္ငံေရး အရ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုခုႏွင့္ ထိုကိစၥမ်ားကို လႊမ္းမိုးရန္ အေရးတႀကီးလိုအပ္လာခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္၏ ေခတ္အဆက္ဆက္ သမၼတမ်ားအာဏာရွင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ကာ ဆက္ဆံမႈမျပဳခဲ့သည့္ ေျမာက္ကိုရီးယားရွိ ကင္မ်ဳိးဆက္ႏွင့္ အဏုျမဴလက္ နက္မ်ားျဖင့္ ကမၻာေပၚၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္းတြင္ ေပၚ ေပါက္ေနေသာ အခက္အခဲမ်ား အတြက္ ထြက္ေပါက္အခြင့္အ လမ္းမ်ားအျဖစ္ ေဒၚနယ္ထရန္႔ ႐ႈျမင္ခဲ့သည္။
.
ေျမာက္ကိုရီးယား၏ လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္အေန ႏွင့္ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ခံရခ်ိန္ ၂၀၁၁ တြင္ အသက္ (၂၈) ႏွစ္သာရွိေသး သည္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သူ ကင္ဂ်ဳံအန္ကို လူငယ္တစ္ဦးအျဖစ္ ႏုိင္ငံကို ပိုင္ႏုိင္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္မည္မဟုတ္ဟု ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္သူမ်ားက ႐ႈ ျမင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း တြင္ သူ၏ အဘိုးႏွင့္ အေဖထက္ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရးကြၽမ္းက်င္သူ ျဖစ္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾက သည္။ သူ၏ လက္ထက္တြင္ အာ ကာသအတြင္းသို႔ ၿဂိဳဟ္တုတစ္ စင္းကို ၂၀၁၆ တြင္ ေအာင္ျမင္စြာ ပစ္လႊတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး အဏုျမဴစမ္း သပ္မႈကို ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ျပဳလုပ္ ကာ ကမၻာကို ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။ကင္အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ မွာ သူ႕အား ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ကမၻာမွ တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ဖ်က္ သိမ္းေပးေရး ျဖစ္သည္။
.
ရန္သူတို႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ခ်ိန္
---------------------------
ထိုအခ်ိန္တြင္ တစ္ကမၻာလံုး ထင္မွတ္မထားေသာ သတင္း တစ္ပုဒ္ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္သည္ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ ႏွစ္ႏုိင္ငံျခားထားေသာ စစ္မဲ့ဇုန္ကို ဧၿပီလ ၂၇ ရက္တြင္ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတ မြန္ေဂ်အင္ႏွင့္ လာ ေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ေတာင္ ႏွင့္ ေျမာက္နယ္စပ္တြင္ ကင္ႏွင့္ မြန္တို႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ခ်ိန္မွ အစျပဳ၍ ကိုရီးယားကြၽန္းဆြယ္ တစ္ခုလံုး ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးအ တြက္ အလင္းေရာင္သန္းၿပီျဖစ္ ေၾကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ေတြ႕ဆံုအၿပီး မၾကာမီတြင္ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန္႔ႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္း ေဆာင္တို႔ ေတြ႕ဆံုမည့္ သတင္း ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
.
ေနာက္ဆံုးတြင္ ထိုသတင္း သည္ အမွန္တကယ္အေကာင္အ ထည္ေပၚလာခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈ ဇြန္လ ၁၂ ရက္တြင္ အေမရိကန္သမၼတ ႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္တို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ စင္ ကာပူႏုိင္ငံတြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကသည္။ထိုသို႔ ကမၻာ့ရန္မ်ားအျဖစ္ အခ်င္းခ်င္းရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္စစ္ျပဳခဲ့ၾကၿပီး ႏွစ္ေပါင္းဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာရန္လိုခဲ့ၾကသူ မ်ားပင္လွ်င္ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ခ်စ္ခင္စြာ လက္ဆြဲႏႈတ္ ဆက္ႏုိင္ၾကခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ရွိ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ား သည္လည္း မိမိတို႔ ကိုယ္က်ဳိးစီး ပြားမ်ားကို ေဘးဖယ္ကာ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွး႐ႈႏုိင္ၾက ပါေစဟူ၍။။

.(7 Day Daily, 17 Jun 2018)



Tuesday, 24 April 2018

ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားမွသည္ အခြင္႔အလမ္းမ်ားဆီသိုု႔

အစၥေရးႏုိင္ငံတြင္ ‘အႀကံဉာဏ္မွ လုပ္ငန္းစတင္ျခင္း’ ဆုိသည့္ ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ရက္ တိုသင္တန္းတစ္ခုကို MASHAV Israel's Agency for Interna-tional Development Cooperation ၏ ဖိတ္ၾကားေရြးခ်ယ္ခံရ သျဖင့္ တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနည္းပါးေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွ လူငယ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ လူမႈ ေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ ဦးေဆာင္သူ မ်ားကို အဓိကထား ဖိတ္ၾကားၿပီး ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၂ ႏိုင္ငံမွ တက္ ေရာက္သူ ၃၀ ဦး ပါဝင္သည္။ သင္တန္းခန္းမရွိရာတြင္ ေနထိုင္စရာ အခန္းမ်ား စီစဥ္ေပးထားၿပီး အစၥ ေရးႏုိင္ငံမွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားကို လာေရာက္သင္ ၾကားပို႔ခ်ေစသည္။ အစၥေရးႏုိင္ငံ ရွိ လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း သြား ေရာက္ေလ့လာေစကာ ေအာင္ျမင္ေနေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ လူမႈ ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေစၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ တက္ေရာက္လာသူမ်ားကို အုပ္စုမ်ားဖြဲ႕ေပးကာ အႀကံဉာဏ္တစ္ခု ကို စဥ္းစားေရြးထုတ္ခုိင္းၿပီး လုပ္ငန္းစတင္ႏုိင္သည္အထိ စီမံကိန္းတစ္ခုကို ေရးဆြဲတင္ျပေစသည္။ ထို႔အျပင္ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံအ လိုက္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအေၾကာင္းႏွင့္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ အလုပ္အကိုင္ မ်ားအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးဖလွယ္ေစကာ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး၊ တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံအေၾကာင္းကို ရင္းႏွီးကြၽမ္းဝင္ေစသည္။
.
လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ သင္တန္းမ်ားသာမက အစၥ ေရးႏုိင္ငံျဖစ္ေပၚလာပံု၊ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ အဘယ္ ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာတြင္ ဂ်ဴးလူ မ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အစၥေရးႏုိင္ငံသည္ သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္ေနႏုိင္သည့္ အေၾကာင္းမ်ားကိုပါ သင္ၾကား ေပးသည္။ အစၥေရးႏုိင္ငံသည္ သူ႔ ကိုယ္သူ Start-up Nation တက္သစ္စ ႏုိင္ငံတစ္ခုအေနႏွင့္ ခိုင္းႏႈိင္းေျပာဆုိသည္ကို သတိ ထားမိသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂,၀၀၀ ေက်ာ္မွ် ႏုိင္ငံမဲ့ဘဝျဖင့္ ႏုိင္ငံ တကာတြင္ က်င္လည္က်က္စားခဲ့ ရသည့္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားအေနႏွင့္ ႏုိင္ငံတုိင္းတြင္ စီးပြားေရးႏွင့္ နည္းပညာရပ္မ်ားတြင္ ထူးခြၽန္သူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ႏုိင္ငံအ ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရသည္။ ထိုဖိႏွိပ္ခံရမႈ မ်ားတြင္ အဆိုးဆံုးျဖစ္ရပ္တစ္ခု မွာ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ဟစ္ တလာဦးေဆာင္ေသာ နာဇီဂ်ာ မနီမွ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးသံုးပံုႏွစ္ပံုျဖစ္ ေသာ လူေျခာက္သန္းေက်ာ္အထိ သတ္ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ ထက္ပို၍ နာၾကည္းဖြယ္ရာအျဖစ္ မွာ ထိုသို႔ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ား အစုလိုက္၊ အၿပံဳလိုက္ မ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ျခင္း ခံေနရခ်ိန္တြင္ မည္သည့္ဂ်ဴးကမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပုန္ကန္ ေတာ္လွန္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
.
သို႔ေသာ္ သမိုင္းေၾကာင္းမွ ဆိုးရြားလွေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ပူေဆြးေသာကေရာက္ေန ဖို႔ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားတြင္ အခ်ိန္မရွိ။ လူ မ်ိဳးသံုးပံုႏွစ္ပံုခန္႔ မ်ိဳးတုံးသုတ္ သင္ခံရျခင္း၏ အဓိကျပႆနာ သည္ အေျချပဳအားထားစရာႏုိင္ငံတစ္ခုမရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ကို ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ား ေကာင္း ေကာင္းသေဘာေပါက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစၥေရးႏုိင္ငံျဖစ္တည္ လာရန္ အခြင့္အေရးရခဲ့ေသာအ ခါ ထိုအခြင့္အေရးကို လက္ မလြတ္စတမ္း ဆုပ္ကိုင္၍ ႏုိင္ငံ တစ္ခုရရန္ ေျခကုပ္ယူခဲ့ၾကသည္။
.
ၿဗိတိသွ် အစီအမံ
--------------
ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း တြင္ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာ ၿပိဳကြဲ သြားခဲ့ၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ၿပီး သိမ္းယူထား ေသာ တစ္ကမၻာလံုးရွိ ႏုိင္ငံမ်ားကို လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႔ အေၾကာင္း ဖန္လာသည္။ မျဖစ္သာ၍သာ လြတ္လပ္ေရးေပးလိုက္ရေသာ္ လည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္ အခြင့္သာ လွ်င္ ျပန္လည္သိမ္းယူရန္ ႀကံ စည္ခဲ့ပံုရသည္။ လြတ္လပ္ေရး ေပးသည့္အခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံမ်ားကို ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးအေပၚ တြင္ ပဋိပကၡမ်ား ေရရွည္ျဖစ္ပြား ေစရန္ စီမံသြားခဲ့သည္။ ဟိႏၵဴလူ မ်ိဳး အမ်ားစုေနထိုင္ေသာ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးေပးရာတြင္ အေနာက္ပါကစၥတန္ႏွင့္ အေရွ႕ ပါကစၥတန္ (ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျဖစ္လာ) ဟုေခၚ ေသာ မြတ္စလင္ႏုိင္ငံႏွစ္ခုကုိ ၾကားညပ္ေစၿပီး တည္ေထာင္ေပး ခဲ့သည္။ အိႏၵိယႏွင့္ ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံတုိ႔သည္ ယခုထက္တိုင္ လူ မ်ိဳးေရးႏွင့္ စစ္ေရးအရ ေျပလည္ မႈမရခဲ့ေပ။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လြတ္ လပ္ေရးေပးစဥ္တြင္လည္း ေတာင္တန္းႏွင့္ ေျမျပန္႔ဟူ၍ ခြဲျခားထား ခဲ့ကာ ထိုအခ်ိန္က ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ေမႊးေပးခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္မီး မ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္းဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ ၾကာခဲ့ၿပီး တုိင္းျပည္ကို စစ္ အာဏာရွင္စနစ္သို႔ က်ေရာက္ ေစခဲ့ကာ တစ္ခ်ိန္က အာရွတိုက္ ၏ အခ်မ္းသာဆံုးျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ အဆင္းရဲဆံုးႏုိင္ငံတစ္ခုအ ျဖစ္ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။ ထုိ႔အ ျပင္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ယခုထက္တုိင္ မရရွိႏုိင္ေသးေပ။
.
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသကို လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႔ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ တြင္လည္း ထုိကဲ့သို႔ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ မြတ္စလင္ဘာ သာဝင္အမ်ားစုရွိသည့္ အေရွ႕အ လယ္ပိုင္းေဒသရွိ မြတ္စလင္ဘာ သာဝင္ ပါလက္စတုိင္းလူမ်ိဳး အ မ်ားဆံုးေနထိုင္ရာတြင္ ဂ်ဴးမ်ားကို အေျခခ်ခြင့္ေပးကာ အစၥေရးႏုိင္ငံ အျဖစ္ တည္ေထာင္ေပးခဲ့သည္။ အစၥေရးႏုိင္ငံကို တည္ေထာင္ခြင့္ ေပးရာတြင္လည္း နယ္ေျမမ်ား မ်ားစားစားမေပးခဲ့ဘဲ ပါလက္ စတုိင္းႏွင့္ အစၥေရးမ်ားကို ၾကား ညပ္၍ တည္ေထာင္ေပးခဲ့ရာတြင္ စတင္တည္ေထာင္ခ်ိန္မွစ၍ အစၥ ေရးႏုိင္ငံအဖို႔ ေဘးပတ္လည္တြင္ အင္အားႀကီး မြတ္စလင္ႏုိင္ငံမ်ား ဝန္းရံခံခဲ့ရၿပီး စစ္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထုိအေျခအေန သည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားစြာရွိေန ခဲ့ေသာ္လည္း ရရွိလာသည့္ အခြင့္အလမ္းတစ္ခုကို မလြတ္တမ္း ဆုပ္ကိုင္ၿပီး ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ား အေျခ ခ်ရန္အတြက္ အစၥေရးႏုိင္ငံကို မျဖစ္မေနထူေထာင္ရန္ ထိုအခ်ိန္ က ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။
.
ေျခာက္ရက္စစ္ပြဲ
--------------
၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ တည္ ေထာင္ခြင့္ရခဲ့ေသာ အစၥေရးႏုိင္ငံ သည္ တည္ေထာင္သည့္ႏွစ္မွစၿပီး အိမ္နီးခ်င္း မြတ္စလင္အာရပ္ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားစြာ ရင္ဆုိင္ ခဲ့ရသည္။ နာဇီဂ်ာမနီလက္ထက္ တြင္ ဟစ္တလာႏွိပ္စက္သတ္ ျဖတ္ခဲ့သမွ် လက္တုံ႔ျပန္မႈ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ေသာ ဂ်ဴးမ်ားအေနႏွင့္ စစ္ေရးအရ အင္အားေတာင့္တင္းရန္ လြန္စြာမွ အေရးႀကီးေၾကာင္း သိရွိလာၾက ၿပီး ျပင္ဆင္မႈမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ သည္။ ၁၉၄၈ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ အိမ္နီးခ်င္းအာရပ္ မြတ္စလင္ ႏိုင္ငံမ်ား အစၥေရးကို စတင္က်ဴး ေက်ာ္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားေသာ အစၥ ေရးႏုိင္ငံအေနႏွင့္ က်ဴးေက်ာ္သူ မ်ားကို တိုက္ထုတ္ႏုိင္႐ံုသာမက အစၥေရးႏုိင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ ေသာ မြတ္စလင္လူမ်ိဳး ပါလက္ စတိုင္း ခုနစ္သိန္းခြဲကို အစၥေရး ႏိုင္ငံအတြင္းမွ ေမာင္းထုတ္ႏုိင္ခဲ့ သည္။ ထိုပါလက္စတုိင္းမ်ား ဒုကၡသည္အျဖစ္ အိမ္နီးခ်င္းမြတ္ စလင္ အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ထိုအ ခ်ိန္မွစ၍ စြန္႔ခြာသြားခဲ့ရၿပီး ယခု တိုင္ အစၥေရးႏုိင္ငံအတြင္း ျပန္ လည္အေျခခ်ခြင့္မရခဲ့ၾကေပ။
.
၁၉၄၈ စစ္ပြဲအၿပီးတြင္ မြတ္ စလင္အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားအေနႏွင့္ အရွက္ႀကီးစြာရခဲ့ၿပီး အစၥေရးႏုိင္ငံ အတြက္မူ အခ်ိန္မေရြး ေနာက္ ထပ္စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာႏုိင္ ေၾကာင္းႏွင့္ စစ္႐ႈံးမႈတစ္ခုသည္ အစၥေရးႏုိင္ငံတစ္ခုလံုး ကမၻာ့ေျမ ပံုေပၚမွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏုိင္ ေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းသေဘာ ေပါက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က အာ ရပ္ႏုိင္ငံမ်ားသည္ ေရနံေၾကာင့္ စီးပြားေရးေတာင့္တင္းကာ ႏုိင္ငံ တကာမွ ေထာက္ခံမႈမ်ားစြာ ရရွိ ခဲ့သည္။
.
အစၥေရးႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ အၿပီးတြင္ ႏုိင္ငံတကာမွ ဂ်ဴးမ်ား ကို ျပန္လာခြင့္ (Law of Return) ကို အစၥေရးပါလီမန္တြင္ ၁၉၅၀ တြင္ အတည္ျပဳေပးခဲ့ၿပီး မည္သည့္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားရွိ ဂ်ဴးကိုမဆို အစၥ ေရးႏုိင္ငံသို႔ ျပန္လာခြင့္ႏွင့္ ႏိုင္ငံ သားျဖစ္ခြင့္ေပးကာ ေယာက်္ား၊ မိန္းမမေရြး စစ္မႈမထမ္းမေနရ ဥပေဒျဖင့္ ႏုိင္ငံသားတိုင္းကို စစ္ ပညာသင္ေပးကာ အစၥေရး၏ စစ္ အင္အားကို ျဖည့္တင္းေပးႏိုင္ခဲ့ သည္။ ၁၉၆၇ တြင္ အစၥေရးႏုိင္ငံ အေနႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယားဗံုးကို ပိုင္ ဆုိင္ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု ကမၻာက ယံု ၾကည္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုထက္ တိုင္ ျငင္းဆန္ျခင္း၊ အတည္ျပဳ ျခင္းမလုပ္ခဲ့ေပ။
.
အစၥေရးတြင္ ေမြးဖြားလာ ေသာ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားအ ေနႏွင့္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ား ခံစားခဲ့ရ ေသာ အတိတ္ကျဖစ္ရပ္ဆုိးမ်ား (အထူးသျဖင့္ နာဇီဂ်ာမနီလက္ ထက္က လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ခံရ မႈမ်ား)ကို ထပ္မံမျဖစ္ပြားရန္အ တြက္ သူတုိ႔ကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ကို အေကာင္းဆံုးေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ႏွင့္ ပိုမိုအေရးႀကီးသည္မွာ လက္ ဦးမႈရယူရန္အတြက္ အၿမဲႀကိဳးစား ႀကံစည္ခဲ့သည္။၁၉၆၇ တြင္ အစၥေရးႏုိင္ငံ တြင္ စစ္မႈမထမ္းမေနရဥပေဒျဖင့္ စစ္သည္ႏွစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္း ေက်ာ္၊ တင့္ကားေပါင္း ၈၀၀ ႏွင့္ တိုက္ေလယာဥ္ ၃၀၀ ေက်ာ္ကို အင္အားျဖည့္ထားႏုိင္ခဲ့သည္။ သို႔ ေသာ္ ထိုအခ်ိန္တြင္ အိမ္နီးခ်င္း အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ စစ္သည္ သံုး သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္၊ တင့္ကား ၁,၈၀၀ ႏွင့္ တိုက္ေလယာဥ္ ၆၀၀ ေက်ာ္ရွိေနခဲ့သည္။ စစ္ေရး အရၾကည့္လွ်င္ အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ား သည္ စစ္သည္ႏွင့္ လက္နက္အင္ အား ႏွစ္ဆခန္႔သာလြန္ေနသည္။ အစၥေရးေထာက္လွမ္းေရးက အာ ရပ္ႏိုင္ငံမ်ားမွ အလံုးအရင္းႏွင့္ တိုက္ခိုက္လာႏုိင္သည့္ အေျခအ ေနကို ႀကိဳတင္သတင္းရယူႏုိင္ခဲ့ ေသာ္လည္း လက္ဦးမႈရယူရန္ ထို အခ်ိန္က ႏုိင္ငံတကာတြင္ အင္ အားႀကီးမားလာခဲ့ေသာ အေမရိ ကန္၏ ေထာက္ခံမႈ အေရးႀကီး ေၾကာင္း ယခင္စစ္ပြဲမ်ား၏ အ ေတြ႕အႀကံဳအရ သိရွိခဲ့ၿပီး ျပင္ ဆင္မႈမ်ား အေဆာတလ်င္ ျပဳလုပ္ ခဲ့ရသည္။ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိ သွ်ႏွင့္ ျပင္သစ္၏ အားေပးမႈျဖင့္ အီဂ်စ္ကို တိုက္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲတြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက အစၥေရးကို အစြန္းေရာက္ စစ္ေသြးႂကြမ်ားအ ျဖစ္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာ ၾကားခဲ့ဖူးသည့္အတြက္ အစၥေရး ႏုိင္ငံအေနႏွင့္ ထိုသို႔ေသာ အေျခ အေနမ်ိဳးကို ေရွာင္ရွားရန္ အထူး ဂ႐ုထားခဲ့သည္။
.
ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစၥေရး ႏုိင္ငံအေနႏွင့္ ေနာက္ပိုင္းမြတ္ စလင္အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ စစ္ပြဲ မ်ားတြင္ အင္အားႀကီးမားလာ ေသာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ေထာက္ခံမႈကိုရရန္ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ တြင္ အိမ္နီးခ်င္း အာရပ္ ႏုိင္ငံမ်ား၏ က်ဴးေက်ာ္ရန္စလာ ႏိုင္သည့္ အေျခအေနကို အေမရိ ကန္ႏုိင္ငံသို႔ တင္ျပနားလည္မႈယူ ၿပီး အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားကို လက္ဦးမႈ ရယူရန္ အခြင့္အေရးေတာင္းဆုိ ႏုိင္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအ ေနျဖင့္လည္း အစၥေရးႏုိင္ငံသည္ မြတ္စလင္မ်ား ႀကီးစိုးႏိုင္သည့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ သူ႔ စိတ္ႀကိဳက္ျခယ္လွယ္ခြင့္ရရန္ အ ေကာင္းဆံုးအရံအတားတစ္ခုအ ျဖစ္ အစၥေရး၏ စစ္ေရးအရ လက္ ဦးမႈရယူရန္ ႀကံစည္မႈကို ခြင့္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ အစၥေရးႏုိင္ငံမွ ဇြန္လ ၅ ရက္ ၁၉၆၇ တြင္ အာ ရပ္ႏုိင္ငံမ်ားရွိ စစ္ေလယာဥ္မ်ား ႏွင့္ ေလယာဥ္ကြင္းမ်ားကို ဗံုးႀကဲ ကာ ရန္သူ၏ ေလတပ္အင္အား တစ္ခုလံုးကို တစ္ရက္အတြင္း ဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့သည္။ ငါးရက္ ေျမာက္ေန႔တြင္ အစၥေရးစစ္တပ္ မွ အီဂ်စ္ပိုင္ေသာ ဆီႏိုင္သဲကႏၲာ ရ၊ ဆီးရီးယားပိုင္ေသာ ဂိုလန္ ေတာင္ကုန္းႏွင့္ ေဂ်ာ္ဒန္ပိုင္ေသာ အေရွ႕ကမ္းေျခႏွင့္ ဂ်ဴးႏွင့္ ခရစ္ ယာန္မ်ား ဘာသာေရးအရ အထြတ္အျမတ္ထားရာ အေနာက္ ဘက္ ေဂ်႐ုဆလင္တစ္ခုလံုးကို ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံက သိမ္းပိုက္ရရွိခဲ့ သည္။ ေျခာက္ရက္ေျမာက္ေန႔ တြင္ စစ္ပြဲၿပီးေျမာက္ခဲ့ၿပီး အစၥေရးႏုိင္ငံက အႏုိင္ရရွိခဲ့သည္။
.
ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ႏုိင္ရန္
-----------------------------
အစၥေရးႏုိင္ငံရွိ မူႀကိဳႏွင့္ မူလတန္းေက်ာင္းတစ္ခုသို႔ ေလ့ လာေရးပို႔ေပးသျဖင့္ ေရာက္ျဖစ္ သည္။ မူႀကိဳကေလးမ်ားအတြက္ ေဆာ့စရာမ်ားသည္ အ႐ုပ္မ်ား အစား မီးဖိုေခ်ာင္သံုးပစၥည္းမ်ား ႏွင့္ အိမ္သံုးပစၥည္းမ်ား ထားေပး ထားသည္ကို တအံ့တဩေတြ႕ ျမင္ခဲ့ရသည္။ ေက်ာင္းဆရာတစ္ ဦးက ရွင္းျပသည္။ ဂ်ဴးမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ႏွင့္ခ်ီၿပီး ႏုိင္ငံမဲ့ ဘဝျဖင့္ အဖိအႏွိပ္ခံခဲ့ရသည္။ အစၥေရးႏုိင္ငံ စတင္တည္ေထာင္ ခ်ိန္မွစၿပီး အိမ္နီးခ်င္းအာရပ္ႏုိင္ငံ မ်ား၏ စစ္ေရးအရ ရန္ျပဳမႈႏွင့္ ျပည္တြင္းရွိ မြတ္စလင္ဘာသာ ဝင္ ပါလက္စတိုင္းမ်ား၏ အႏၲ ရာယ္ ျပဳမႈကုိ အစဥ္ေတြ႕ႀကံဳေနရ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစၥေရးလူမ်ိဳး မ်ားကို ငယ္စဥ္မူႀကိဳကစတင္ၿပီး ဘဝတြင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားရွိ ေၾကာင္း ျမင္ေတြ႕ေစၿပီး ရင္ဆုိင္ ႏုိင္စြမ္းရွိရန္ ေလ့က်င့္ေပးထား သည္ဟု ရွင္းျပသည္။ အစၥေရးတြင္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူ ေယာက်္ား၊ မိန္းမမေရြး (အာရပ္၊ ပါလက္စတုိင္းႏွင့္ အျခားဘာသာ ေရးအရ ခြင့္ျပဳသူမ်ားမွလြဲ၍) စစ္ မႈထမ္းရသည္။ စစ္မႈထမ္းၿပီးသူ တုိင္းကို ေမာင္းျပန္ေသနတ္ေပး ထားၿပီး အခ်ိန္တုိင္းစစ္ေရးအရ အသင့္ျဖစ္ရန္ ျပင္ဆင္ထားသည္။
.
ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကိုအခြင့္အလမ္းမ်ားအျဖစ္သို႔
---------------------------------------
အစၥေရးတြင္ သင္ၾကားခဲ့ရ ေသာ သင္ခန္းစာမ်ားတြင္ ၿခိမ္း ေျခာက္မႈမ်ားကို အခြင့္အလမ္း မ်ားအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲျခင္းနည္း လမ္းမ်ားကို လက္ေတြ႕အေျခအ ေနမ်ားေပၚ မူတည္ၿပီး ေလ့လာ ကာ ေဆြးေႏြးေစသည္။ ထိုနည္း လမ္းမ်ားသည္ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံ ေရး၊ စစ္ေရးႏွင့္ အျခားမည္သည့္ အေရးကိစၥတြင္မဆို လက္ေတြ႕ အသံုးဝင္သည္။ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တိုင္းကို အမွန္အတိုင္းသိျမင္မႈ၊ ျပန္လည္တုံ႔ျပန္ႏုိင္ရန္ ျပင္ဆင္ ႏုိင္မႈ၊ ကူညီႏုိင္မည့္အင္အားႏွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ႏုိင္မႈ၊ အမ်ားအျမင္ ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈႏုိင္စြမ္းႏွင့္ အေျခ အေနအေပၚ မူတည္ၿပီး လက္ဦးမႈ ရယူႏုိင္စြမ္းသည္ လြန္စြာမွ အ ေရးႀကီးသည္။
.
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိျဖစ္ ပြားေနေသာ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ႏွင့္ စစ္ေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို အခြင့္အလမ္းမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္း လဲႏုိင္ရန္ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေပၚတြင္ အမ်ားႀကီးမူတည္ လ်က္ရွိသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စု ႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အာဏာရွင္ေအာက္ တြင္ အေၾကာက္တရားမ်ားႏွင့္ ရွင္သန္ခဲ့ရေသာ ႏုိင္ငံအေနႏွင့္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ေသာ စစ္တပ္၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ညီၫြတ္ မႈ၊ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီပညာေရး စနစ္ႏွင့္ ျပည္သူတိုင္း ရရွိသင့္ သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားရရွိၾကၿပီး လူတုိင္း တုိင္းျပည္အတြက္ ႀကိဳး စားခ်င္စိတ္မ်ားရွိလာခဲ့လွ်င္ မေဝးေတာ့သည့္ အနာဂတ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ကို အခြင့္အလမ္းမ်ားအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလာခြင့္ ရလာႏုိင္ ေၾကာင္း။။
(7 Day Daily, 7 Nov 2017)

Wednesday, 18 April 2018

ခြင္ေပ်ာက္သြားသည္႔ ႏိုုင္ငံ

တစ္ရက္က လူမႈကြန္ရက္တြင္ ျမန္မာစီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာပိုဒ္တိုေလးတစ္ခု တင္လိုက္မိသည္။ ‘‘ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ စီးပြားေရးအေျခအေန က်ဆင္းသြားျခင္းမဟုတ္ဘဲ ခြင္(ေခၚ) လူတစ္စုအတြက္ အခြင့္ထူးမ်ား ရရွိျခင္းမရွိေတာ့သည့္ စီးပြားေရး မလုပ္တတ္ေတာ့ဘဲ ရပ္တန္႔သြား ျခင္းျဖစ္သည္’’ ဆိုသည့္ အဓိပၸာယ္ ပါေသာ စာတစ္ေၾကာင္းျဖစ္သည္။ မိမိ၏လူမႈကြန္ရက္ထဲတြင္ သူငယ္ ခ်င္းလူရာဂဏန္းသာရွိၿပီး တင္ လိုက္ေသာ Post ကို ပံုမွန္အားျဖင့္ ဆယ္ဂဏန္းသာ အားေပးမႈရရွိ ေသာ္လည္း ထုိစာပိုဒ္တင္လိုက္ၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း လူေထာင္ခ်ီထပ္ ဆင့္ Share လုပ္သည္ကို တအံ့ တၾသသတိထားမိလိုက္သည္။ အ မ်ားစုက ထိုစာပိုဒ္ကို ေထာက္ခံ ၾကေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕သူမ်ားက NLD အစိုးရ၏အုပ္ခ်ဳပ္ပံုညံ့ဖ်င္းမႈ ေၾကာင့္ စီးပြားေရးက်ဆင္းသည္ ဟု ေဝဖန္သူမ်ားလည္းရွိသည္။
.
တကယ္တမ္း ျမန္မာျပည္ရွိ လက္ရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ အစသည္ ၁၉၈၈ အေရးအခင္း ေနာက္ပိုင္း စစ္တပ္မွ အာဏာ သိမ္းၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕(ေခၚ)နဝတအစိုးရလက္ထက္တြင္ ဆို ရွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္ကို ဖ်က္ သိမ္းၿပီး ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကို စတင္ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့စဥ္က စတင္ခဲ့ သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ေစ်းကြက္စီး ပြားေရးႏွင့္အတူ အာဏာရွိ အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ခင္မင္မႈ၊ ပတ္သက္ ရာပတ္သက္ေၾကာင္းျဖင့္ မည္သူ မွ မရႏိုင္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ကြက္ မ်ားကိုရရွိလာသည့္ ခ႐ိုနီ (ယခုအ ေခၚ တုိင္ကြန္း)လူတန္းစားတစ္ရပ္ ေပၚလာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က နဝတအစိုးရ၏အဓိကဦးတည္ ခ်က္သည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးနီးပါး၏ ပုန္ကန္ထႂကြမႈမ်ားကို ျဖစ္သည့္ နည္းျဖင့္ ဖိႏွိပ္ႏွိမ္နင္းေနရခ်ိန္ျဖစ္ သျဖင့္ ရွိသည့္ အာဏာစက္ကို အစြမ္းကုန္သံုးကာ အေၾကာက္ တရားမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနရခ်ိန္ တြင္ ထိုအာဏာရွိသူမ်ားႏွင့္ ေပါင္း သင္းခြင္႐ိုက္ (အခြင့္ထူးရယူ)ကာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း က်ိက်ိတက္ခ်မ္း သာသြားသူမ်ား အမ်ားအျပား ေပၚလာေတာ့သည္။ အာဏာမ်ားမ်ား ရွိသူႏွင့္ မ်ားမ်ားရင္းႏွီးသူသည္၊ ခြင္မ်ားမ်ားရၿပီး အာဏာအသင့္ အတင့္ရွိသူႏွင့္ ရင္းႏွီးသူသည္ ခြင္ အသင့္အသင့္ စသည္ျဖင့္ အာဏာစက္ႏွင့္ ရင္းႏွီးမႈအတုိင္းအတာ ေပၚမူတည္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ရွင္အႀကီး၊ အလတ္၊ အေသးမ်ား ေပၚလာၾကသည္။ ႏုိင္ငံပိုင္ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံု၊ ႐ံုးေနရာ၊ ပန္းၿခံ၊ ကေလးကစားကြင္းကအစ လယ္ေျမအ ဆံုး သခ်ႋဳင္းေျမပါမက်န္ သိမ္းယူ ၿပီး ကိုယ္က်ိဳးအတြက္ ႐ံုးခန္းမ်ား၊ လူေနအိမ္မ်ား၊ ေစ်းဆုိင္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ကာ အျမတ္အစြန္း ႀကီးမားစြာရရွိခဲ့သည္။
.
မူကိုမတည္၊ လူကိုတည္ခဲ့တဲ့ေခတ္
----------------------------------
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး တြင္ အႏုိင္ရရွိလာသည့္ NLD အစိုးရမတိုင္ခင္ေခတ္အထိ စီးပြား ေရးစနစ္သည္ မူဝါဒမ်ားခိုင္ခိုင္မာ မာမရွိဘဲ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ပတ္ သက္သူမ်ား လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားမ်ား ရရွိေရးကို ဦးတည္ခဲ့သည္။ ေစ်း ကြက္စီးပြားေရးဟု နာမည္တပ္ ထားေသာ္လည္း လူတုိင္း လြတ္ လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္လုပ္ကိုင္ခြင့္မရ ခဲ့ဘဲ လုပ္ငန္းအမ်ားစုကို ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦး၊ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ဖြဲ႕မွ လက္ ဝါးႀကီးအုပ္ထားကာ လူတိုင္းယွဥ္ ၿပိဳင္ခြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္ထားခဲ့ သည္။
.
ထုိပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦး၊ အဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕ဖြဲ႕ႏွင့္ အဆင္ေျပေသာ အာ ဏာပိုင္ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦး အာဏာ လက္လႊတ္လိုက္ရေသာ္ ထိုပုဂၢိဳလ္ ကို မွီ၍ အခြင့္ထူးခံခဲ့ေသာ သူမ်ား အားလံုးလည္း ထုိအာဏာပိုင္ကဲ့ သို႔ စီးပြားေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား လက္ လႊတ္ဆံုး႐ႈံးရေလ့ရွိခဲ့သည္။
.
မိုးခါးေရဝိုင္းေသာက္ရတဲ့ေခတ္
------------------------------
ထိုအခ်ိန္က ႐ိုး႐ိုးသားသား စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္လိုသူမ်ားပင္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းထဲတြင္ လိုက္ ပါခဲ့ရသည္။ ႏုိင္ငံျခားမွ ကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းျဖန္႔ခ်ိသူတစ္ဦးႏွင့္ေတြ႕ ရာ တင္သြင္းလာေသာ ပစၥည္းေစ်းႏႈန္းကို မွန္မွန္ကန္ကန္တင္ျပလို ေသာ္လည္း အေကာက္ခြန္ႏွင့္ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနတို႔မွ ႀကိဳတင္ခြန္ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ကုန္ သြယ္ခြန္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေကာက္ခံ သျဖင့္ အျခားမသမာသူ စီးပြားေရး သမားမ်ားမွ ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ပူး ေပါင္းၿပီး ပစၥည္းတန္ဖိုးကို အဆမ တန္ေလွ်ာ့ျပၿပီး တင္သြင္းလာ ေသာအခါ ေစ်းကြက္တြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္မႈမရွိေတာ့ဘဲ အမ်ားနည္းတူ လိုက္ၿပီး ညႇိႏိႈင္းကာ စီးပြားမပ်က္ ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနရေၾကာင္း ေျပာဖူးသည္။ ထုိအဂတိလိုက္စား မႈမ်ားကို ယခင္အစိုးရလက္ထက္ က ဖိဖိစီးစီးအေရးယူမေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ေသာအခါ ျမန္မာျပည္၏စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ မသမာမႈႏွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈေပၚတြင္ မူတည္ ၿပီး ရပ္တည္လာရေတာ့သည္။
.
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အမ်ား စုတို႔သည္ လုပ္ငန္းရပ္တည္ဖို႔ ရန္ႏွင့္ ပိုမိုတိုးတက္ေအာင္ျမင္ရန္ အတြက္ အာဏာရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းသင္းဖို႔ရန္ လုိအပ္လာ ေၾကာင္း သိရွိလာၾကၿပီး နီးစပ္ရာ အဆက္အသြယ္မ်ား ရွာေဖြေပါင္း သင္းၿပီး အမ်ားနည္းတူ အခြင့္အ ေရးမ်ားကို အရယူလာခဲ့ၾကသည္။
.
ဤသို႔ျဖင့္ စီးပြားေရးေလာကတစ္ ခုလံုးနီးပါးသည္ ယွဥ္ၿပိဳင္အႏုိင္ယူ ေရးထက္ အာဏာရွိသူႏွင့္ေပါင္း သင္းၿပီး အခြင့္အေရးပိုမိုရရွိေရးကို အေလးထားခဲ့သည္။
.
မမွ်တတဲ့ ကြက္က်ားစီးပြားေရး
-----------------------------
ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရး တိုးတက္မႈသည္ လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီး အၿပိဳင္အဆုိင္ဝန္ ေဆာင္မႈႏွင့္ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္ ျဖန္႔ခ်ိမႈကို မ်ားစြာမွ အေျခခံသည္။ ထုိသို႔ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္းျဖင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားဆန္းသစ္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ စားသံုးသူမ်ား ကို ဆြဲေဆာင္ျခင္းေစ်းကြက္ကို ႏုိင္ ငံတကာေရာက္ေအာင္ ခ်ဲ႕ထြင္ၾကျခင္းျဖင့္ ေအာင္ျမင္တိုးတက္ ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ၾကရင္း အလုပ္ အကိုင္၊ ဝင္ေငြႏွင့္ အျခားအခြင့္ အလမ္းမ်ား ပြင့္လင္းလာၿပီး ႏုိင္ငံ ပါ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာႏိုင္သည္။ အရည္အခ်င္းရွိေသာ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေပၚေပါက္လာၿပီး ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ ယွဥ္ႏုိင္သည့္ အေျခအေနအထိ ေအာင္ျမင္လာႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
.
အာဏာပိုင္မ်ားအကူအညီ ႏွင့္ ႀကီးထြားလာေသာ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားသည္ ႏုိင္ငံအတြင္း အခြင့္ထူး မ်ားရရွိ၍ ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ္လည္း တကယ္တမ္း ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ ယွဥ္ကာ လုပ္ကိုင္ႏုိင္သည့္ အရည္အ ခ်င္းမ်ိဳး မရွိသေလာက္ နည္းပါး ၾကသည္။
.
ျမန္မာႏုိင္ငံမွေန၍ ႏိုင္ငံတ ကာသို႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေန ေသာ ျမန္မာဘဏ္မ်ားတစ္ခုမွ မရွိျခင္း၊ ႏုိင္ငံတကာအိမ္ၿခံေျမ ေလာကတြင္ ဝင္ေရာက္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံသူတစ္ဦးမွ မရွိျခင္း၊ ႏုိင္ငံတ ကာတြင္ ေစ်းအေရာင္းဆုိင္ကြန္ ရက္မ်ား မျဖန္႔ၾကက္ႏုိင္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံ တကာသို႔ ေရာက္ေအာင္ ေလ ေၾကာင္းလိုင္းမ်ား မေျပးဆြဲႏုိင္ျခင္း မ်ားသည္ ဤလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္စြမ္း အားနည္းမႈကို ျပသေနၾကသည္။ ႏုိင္ငံတကာသို႔ သြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ေနေနသာ သာ ႏုိင္ငံတကာကုမၸဏီမ်ားကိုပင္ ျပည္တြင္းတြင္ လာေရာက္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံကာ ယွဥ္ၿပိဳင္မည္စိုးရိမ္ၿပီး နည္းေပါင္းစံုျဖင့္ အာဏာပိုင္မ်ား ၏အကူအညီကို ရယူကာ ဥပေဒ အမ်ိဳးမ်ိဳးထုတ္ခိုင္းၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ တားျမစ္ထားခဲ့ ၾကသည္။
.
ခြင္ေပ်ာက္သြားသည့္တိုင္းျပည္
------------------------------
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး NLD ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရတစ္ ရပ္ေပၚထြန္းလာေသာအခါ အဓိ က႐ိုက္ခတ္မႈခံလိုက္ရေသာသူ မ်ားသည္ ခ႐ိုနီစီးပြားေရးလုပ္ငန္း ရွင္မ်ားျဖစ္သည္။ အဂတိလိုက္စား မႈကို တိုက္ဖ်က္မည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ထားေသာ အစိုးရသစ္လက္ ေအာက္တြင္ အဂတိမ်ားျဖင့္ တည္ ေဆာက္ခဲ့ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ရဲ မကိုင္ရဲျဖင့္ ႐ုတ္ျခည္း ရပ္တန္႔သြားေတာ့သည္။ ဝန္ႀကီး ဌာနအမ်ားစုသည္လည္း ယခင္က ခြင္လို႔ေခၚသည့္ အျမတ္အစြန္းမ်ား စြာကို ခြဲေဝရယူသည့္ လုပ္ကြက္ မ်ား ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ရပ္တန္႔ သြားသျဖင့္ ထုိအခြင့္အေရးမ်ားကို မွီၿပီး လုပ္ကိုင္ေနေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းစုမ်ားလည္း ရပ္တန္႔သြား ခဲ့ရသည္။ ထုိရပ္တန္႔သြားမႈႏွင့္အ တူ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း တခ်ိဳ႕လည္း ရပ္တန္႔သြားခဲ့ရၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတုိင္းအတာႏွင့္ စီး ပြားေရးက်ဆင္းသြားေတာ့သည္။
.
တကယ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ စီးပြားေရး က်ဆင္းသြားျခင္းမ ဟုတ္ဘဲ ခြင္ေပ်ာက္သြားသျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ တတ္မကိုင္တတ္ျဖစ္ကာ ရပ္တန္႔ သြားၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆပါ သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ လက္ရွိ NLD အစိုးရအေနႏွင့္ ေရတို၊ ေရရွည္ စီမံကိန္းမ်ားခ်မွတ္ကာ ခြင္အစား အျခားမွန္ကန္သည့္ အခြင့္အလမ္း မ်ားျဖင့္ ႏုိင္ငံသားတိုင္း ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ရန္ႏွင့္ အဂတိလိုက္ စားမႈမ်ားကို အမွန္တကယ္တုိက္ ဖ်က္ၿပီး တုိင္းျပည္၏စီးပြားေရး အျမန္ဦးေမာ့လာေစဖို႔ အေလး ထားေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါ သည္။ ။
(7 Day Daily, 11 April 2018)