လူထုအားျဖင့္

မၾကာေသးမီက က်င္းပသြားေသာ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ မတိုုင္ခင္ စင္ကာပူရွိရံုုးတြင္ အလုပ္လုပ္လ ွ်က္ရွိေသာ မေလးဝန္ထမ္းမ်ားမွ မေလးရွားသိုု႔ျပန္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးလိုသည္႔အတြက္ ခြင့္ေပးရန္ လာေရာက္ေတာင္းဆိုၾကသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ မေလးရွား ေရြးေကာက္ပြဲရက္ကို ၾကည့္လိုုက္ရာ အံ့အားသင့္သြားမိသည္။ ပံုုမွန္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ရံုးပိတ္ရက္မ်ားတြင္သာ က်င္းပေလ့ရွိၿပီး ၂၀၁၈ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲသည္ ၾကားရက္ျဖစ္ေသာ ဗုုဒၶဟူးေန႔ ၂၀၁၈ ေမလ ၉ ရက္ေန႔ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ ့လိုက္ရသည္။ စင္ကာပူရံုုးတြင္ရွိေသာ မေလးလူမ်ိဳး အားလုံးနီးပါး မေလးရွားသိုု႔ျပန္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးရန္ စိတ္အားထက္သန္ေနသည္ကို သိလိုုက္ရၿပီး သူတို႔ကို သီးျခားခြင့္ေပးရန္ HR မန္ေနဂ်ာကို အေၾကာင္းၾကားလိုက္သည္။ တစ္ခ်ိန္ထဲလိုလို သတင္းစာမ်ားတြင္ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကာလအတြင္း နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား အလုံးအရင္းႏွင့္ ျပန္ကာ ဆႏၵမဲေပးႏိုုင္သျဖင့္ ထိုကာလအတြင္း စင္ကာပူႏိုုင္ငံသားမ်ား အေၾကာင္းမရွိပါက နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံအတြင္းသို ့ သြားေရာက္ျခင္းမျပဳရန္ အႀကံေပးခ်က္ ထုုတ္ျပန္ထားသည္ကို ေတြ႔လိုက္သည္။ စင္ကာပူတြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံသား ေလးသိန္းေက်ာ္ အလုပ္လုပ္လွ်က္ရွိၿပီး မည္သူမွ စာတိုက္ကျဖစ္ေစ၊ စင္ကာပူရွိ မေလးရွားသံရံုုးမွျဖစ္ေစ ဆႏၵမဲေပးလိုစိတ္မရွိၾကဘဲ ႏိုင္ငံျပန္ၿပီး မျဖစ္မေန ဆႏၵမဲေပးလိုၾကေၾကာင္း ႏွင့္ စင္ကာပူမွ ကုုမၺဏီလုုပ္ငန္း အမ်ားစုုမွလည္း မေလးရွားႏိုင္ငံသား ဝန္ထမ္းမ်ား၏ ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာကာ မေလးရွားႏိုုင္ငံသိုု႔ျပန္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးရန္ ခြင့္မ်ား ေပးၾကေၾကာင္း ေနာက္ပိုုင္းတြင္ သိရွိရသည္။

ထိုုသိုု႔ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား စိတ္အားထက္သန္ေနၾကျခင္းသည္ လက္ရွိအာဏာရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇတ္ အစိုုးရအဖြဲ႔၏ လူသိရွင္ၾကား အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ မသမာမႈမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္အႏိုုင္ရရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ စင္ကာပူေရာက္ မေလးရွားႏိုင္ငံသား ေလးသိန္းေက်ာ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ မေလးရွားႏိုုင္ငံသားမ်ား ဆႏၵမဲေပးခြင့္ အခက္ႀကံဳေစရန္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကိုု ၾကားရက္ျဖစ္ေသာ ဗုုဒၶဟူးေန႔တြင္ က်င္းပျခင္းျဖစ္သည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံသိုု႔ လာေရာက္ဆႏၵမဲေပးရန္ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ မေလးရွားႏိုင္ငံသားမ်ား အလုုပ္မွ ခြင့္ရက္ရွည္ယူၾကရမည္ ျဖစ္သျဖင္႔ အမ်ားစုုလာေရာက္ ဆႏၵမဲေပးမည္မဟုုတ္ဟုု တြက္ဆခဲ့ပံုုရသည္။ သိုု႔ေသာ္ ထိုတြက္ကိန္းမွားသြားခဲ့ၿပီး မေလးရွားႏိုုင္ငံသားမ်ား ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူမ်ားမွ လာေရာက္မဲေပးမႈ စံခ်ိန္တင္၍ ၈၀ ရာခိုုင္းႏႈန္းေက်ာ္ခဲ့ကာ ေရႊးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမိုုဟာမက္ ဦးေဆာင္ေသာ အတိုုက္အခံညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ အႏိုုင္ရရွိကာ နာဂ်စ္ရာဇတ္ အေရးနိမ့္ခဲ့သည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံေရး အရႈပ္ေတာ္ပံုု
---------------------------------
မေလးရွားႏိုုင္ငံသည္ ၁၉၅၇ တြင္ ၿဗိတိသွ်တိုု႔ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရခဲ႔ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ UMNO ေခၚ (United Malays National Organization) မွ ဦးေဆာင္သည္႔ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔မွ ေရြးေကာက္ပြဲတိုုင္း အႏိုုင္ရရွိကာ ႏိုုင္ငံေတာ္အာဏာကို လႊမ္းမိုုးခ်ဳပ္ကိုုင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က အင္အားႀကီးမားေသာ အတိုက္အခံပါတီဟူ၍ မရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၈၁ တြင္ မဟာသီယာမိုဟာမက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံရၿပီးေနာက္ပိုုင္းတြင္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို သိသိသာသာ လုုပ္ကိုုင္ခဲ႔ၿပီး မေလးရွားႏိုုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ စီးပြားေရးအရ နံပါတ္ ၄ အဆင့္သိုု႔ေရာက္ရွိခဲ႔ၿပီး ကမာၻအတိုုးတက္ဆံုုး စီးပြားေရး အဆင့္တြင္ ၃၈ ခု ေျမာက္အထိ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မဟာသီယာသည္ ထိုအခ်ိန္က ထင္ေပၚလာေသာ လူငယ္အစၥလမ္မစ္အဖြဲ႕တစ္ခု၏ တည္ေထာင္သူ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးၿဖစ္ေသာ အန္ဝါအီဗရာဟင္ကိုု UMNO အဖြဲ႔အတြင္းသိုု႔ ဝင္ေရာက္ရန္ စည္းရံုုးႏိုုင္ခဲ့သည္။ အန္ဝါအီဗရာဟင္သည္ အေရးပါေသာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကိုု (၁၉၈၃ တြင္ လူငယ္၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၄ တြင္ လယ္ယာစိုုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၆ တြင္ ပညာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၉၁ တြင္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း) တာဝန္ယူခဲ့ရၿပီး ၁၉၉၃ တြင္ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ အန္ဝါ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ စီပြားေရးသည္ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးတက္ခဲ့သည္။ မူလက မဟာသီယာ အေနႏွင့္ အန္ဝါကို သူ၏အရိုုက္အရာ ဆက္ခံမည္႔သူအျဖစ္ ရည္ရြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၉၇ တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အာရွဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းတြင္ ခ်ဥ္းကပ္ပံုု အယူအဆ မတူညီမႈမ်ားေၾကာင့္ ပဋိပကၡ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ မဟာသီယာ၏ နီးစပ္ရာ အသိမိတ္ေဆြမ်ား (ခရိုုနီမ်ား) ကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ လုုပ္ကိုင္ခြင့္မ်ားခ်ေပးျခင္း၊ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းတိုု႔ကို အန္ဝါမွ လူသိရွင္ၾကား ေဝဖန္ေထာက္ျပျခင္းမ်ားေၾကာင့္ မဟာသီယာ၏ အမ်က္ရွျခင္းကိုလည္း ခံခဲ့ရသည္။

ေဂ်ာ့ဆိုုရိုု မီးေမႊးသြားခဲ့ေသာ ၁၉၉၇ အာရွဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းတြင္ မေလးရွားႏိိုုင္ငံသည္လည္း အျခားအာရွႏိုုင္ငံမ်ားနည္းတူ စီးပြားပ်က္ကပ္တစ္ခုကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ ထိုုအခ်ိန္က ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးႏွင့္ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ပူးတြဲတာဝန္ယူထားေသာ အန္ဝါမွ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးရံပံုုေငြအဖြဲ ့ (International Monetary Fund) ၏ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအစီအမံကုိ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၿပီး အစိုုးရ၏အသံုးစားရိတ္ကို ၁၈% ျဖတ္ေတာက္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ထိုုျဖတ္ေတာက္မႈေၾကာင့္ ဝန္ႀကီးမ်ား၏ လစာမ်ားေလွ်ာ့ခ်ရန္ႏွင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မဟာသီယာမွ စီစဥ္ထားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လုုပ္ငန္းႀကီးမ်ား ရပ္ဆိုုင္းထားရန္ျဖစ္သည္။ မေလးရွားရွိ ကုုမၺဏီလုုပ္ငန္းမ်ားစြာ ပိတ္သိမ္းရမည့္ အေျခအေနတြင္ အန္ဝါအီဗရာဟင္မွ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ ကယ္တင္မည္မဟုတ္ဘဲ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးျဖင့္ ဘ႑ာေရး အခက္အခဲကို ရင္ဆိုုင္မည္ဟု သူ၏သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ခဲ႔သည္။ ၁၉၉၈ တြင္ က်င္းပမည့္ UMNO ၏ အေထြေထြညီလာခံတြင္ အန္ဝါဦးေဆာင္သည့္ လူငယ္အဖြဲ႔မွ မဟာသီယာ၏ မိသားစုေဆြမ်ိဳးႏွင့္ ရင္းႏွီးသူမ်ားအေပၚ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေစမႈကိုု ေမးခြန္းထုတ္မည္ဟု ႀကိဳတင္ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုလုပ္ရပ္သည္ မဟာသီယာ၏ အာဏာစက္ကို တိုက္ရိုက္ၿခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္ၿပီး မဟာသီယာကို ေထာက္ခံေသာအဖြဲ႔မွ ႏိုင္ငံေရး ေအာက္လမ္္းနည္းမ်ားသံုးကာ အန္ဝါကို လိင္တူဆက္ဆံသူအျဖစ္ သတင္းမ်ားျဖန္႔ၿပီး ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၈ တြင္ Newsweek မဂၢဇင္းမွ အန္ဝါကို “Asian of the Year” အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၉၈ စက္တင္ဘာလတြင္ အန္ဝါကို လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္မွ လည္းေကာင္း၊ UMNO ၏ ဒုတိယဥကၠဌေနရာမွ လည္းေကာင္း ထုတ္ပယ္လိုက္သည္။ ထို ့ေနာက္ ၁၉၉၈ စက္တင္ဘာ ၂၀ ရက္တြင္ မဟာသီယာ၏ ညြန္ၾကားမႈျဖင့္ အန္ဝါကို လိင္တူဆက္ဆံမႈႏွင့္ အာဏာသံုးၿပီး ထိုအျဖစ္၏စံုစမ္းမႈကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးမႈျဖင့္ ဖမ္းစီးခဲ႔သည္။

မြတ္စလင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ မေလးရွားႏိုုင္ငံတြင္ လိင္တူဆက္ဆံမႈဆိုသည္မွာ လြန္စြာဆိုုးရြားေသာ ျပစ္မႈတစ္ခုုျဖစ္ၿပီး ဘာသာေရးအရ လံုးဝလက္ခံႏိုုင္စရာမရွိေပ။ မဟာသီယာအေနႏွင့္ အန္ဝါကိုု ႏိုင္ငံေရးအရသာမက လူမႈေရး ဘာသာေရးျဖင့္ အေရးနိမ့္ေစရန္ ႀကံစည္လိုုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အန္ဝါကိုု အမႈဆင္ၿပီး ျပစ္မႈထင္ရွားသည္ဟု တရားရံုုးမွ ေထာက္ဒဏ္ ၉ ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုုက္ေသာ္လည္း သူဦးေဆာင္လႈပ္ရွားခဲ့သည့္ Reformasi ဟု ေခၚေသာ ႏိုုင္ငံေရး ”ျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရးလႈပ္ရွားမႈ” သည္ မေလးရွားႏိုုင္ငံတြင္ အရွိန္ႀကီးထြားလာခဲ့သည္။ မေလးရွားလူမ်ိဳးအမ်ားစုုႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ အန္ဝါ၏ လိင္တူဆက္ဆံမႈႏွင့္ အာဏာအလြဲသံုုးစားလုုပ္မႈ ျပစ္ဒဏ္သည္ မဟာသီယာ၏ ႏိုုင္ငံေရးအရ မတရားဖိႏွိပ္မႈတစ္ခုုအျဖစ္ရႈျမင္ခဲ့သည္။ ထိုု ့ေၾကာင့္ အန္ဝါဦးေဆာင္ေသာ အတိုုက္အခံအင္အားစုုမ်ား အင္အားပိုုမိုုႀကီးမားလာၿပီး အာဏာရ UMNO ညြန္႔ေပါင္းအစိုုးရအဖြဲ႔ကိုု ေရႊးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ စတင္ ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုုင္ခဲ့သည္။

မဟာသီယာ၏ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအနားယူခ်ိန္
------------------------------------------------------
အန္ဝါကို ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ထားၿပီးခ်ိန္တြင္ မဟာသီယာ အေနႏွင့္ သူ ့စိတ္ႀကိဳက္ တိုုင္းျပည္၏ ဘ႑ာေရးအခက္အခဲကိုု ေက်ာ္လြန္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခြင့္ရခဲ့သည္။ ႏိုုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုုေငြအဖြဲ႔ IMF ၏ အေထာက္အပံ့ကိုု ျငင္းဆန္ၿပီး မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ေငြေၾကးျဖစ္ေသာ ရင္းဂစ္ကိုု ႏိုုင္ငံတကာေငြေၾကးအျဖစ္မွ စက္တင္ဘာလ ၁၉၉၈ တြင္ ရပ္ဆိုုင္းခဲ႔ၿပီး ေငြလဲႏႈန္းကို အစိုုးရမွ ထိိန္းခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ဘဏ္တိုုးႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ဘဏ္မ်ား၏ အရန္စုေဆာင္းေငြကိုု ေလ်ာ႔ခ်ေစၿပီး ရပ္တန္႔သြားမည္႔ လုုပ္ငန္းမ်ားကိုု အစိုုးရ၏ အာမခံခ်က္ေပးၿပီး ဘဏ္မ်ားမွ ေခ်းေငြမ်ား ေပးေစျခင္း၊ ႏိုုင္ငံတြင္း ေငြေၾကးလွည္႔ပတ္မႈမ်ားလာေစရန္ အစိုုးရမွ လမ္းတံတား ႏွင့္ အျခားအေျခခံအေဆာက္အအံုုမ်ား ပိုုမိုုေဆာက္လုုပ္ကာ လုုပ္ငန္းမ်ားကိုု အလုုပ္ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုုပ္ေပးခဲ့သည္။ ႏိုုင္ငံအတြင္းရွိ ႏိုုင္ငံသားပိုုင္ႏွင့္ ႏိုုင္ငံျခားသားပိုုင္ လုုပ္ငန္းမ်ားမွ ႏိုုင္ငံရပ္ျခားသိုု႔ အရင္းအႏွီးမ်ား ျပန္လည္ထုတ္ယူခြင္႔ကိုု ယာယီရပ္ဆိုုင္းခဲ႔သည္။ အခက္အခဲႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ ဘဏ္မ်ားကို အစိုးရမွ လံုုးဝအကာအကြယ္ေပးၿပီး မည္သည့္ဘဏ္ကိုမွ အပိတ္မခံေၾကာင္း အသိေပးခဲ့ကာ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ ယံုုၾကည္မႈမ်ား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္မႈမ်ားႏွင့္ ျပည္ပပိုု႔ကုုန္ ဦးစားေပးလုုပ္ငန္းမ်ားကိုု အားေပးၿပီး ႏိုုင္ငံျခားပိုလ်ံေငြမ်ားရရွိရန္ စြမ္းေဆာင္ႏိုုင္ခဲ့သည္။ ထို ့ေၾကာင္႔ ႏိုုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုုေငြအဖြဲ႔၏ အေထာက္အပံ့ရယူခဲ့ေသာ အင္ဒိုုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုုင္ႏွင့္ ထိုုင္းႏိုုင္ငံမ်ားထက္ ေစာလွ်င္စြာ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပံုုေငြအဖြဲ ့သည္ပင္လွ်င္ မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္း ရင္ဆိုုင္မႈကိုု အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ရသည္။

ေအာင္ျမင္မႈမ်ားျဖင့္ လူထုေထာက္ခံမႈကို ျပန္လည္ရရွိလာေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မဟာသီယာသည္ UMNO ၏ ၂၀၀၂ ခုုႏွစ္ အေထြေထြညီလာခံတြင္ မည္သူမွ်ထင္မွတ္မထားေသာ ေၾကညာခ်က္တစ္ခုု ထုတ္ျပန္ခဲ႔သည္။ သူသည္ ႏိုုင္ငံေရးမွ လံုုးဝအနားယူၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုုက္ခ်ိန္တြင္ ညီလာခံတက္ေရာက္လာသူမ်ား အံ့အားသင့္ကာ ငိုယိုေတာင္းပန္ေသာ္လည္း လက္မခံဘဲ သူ၏အရိုုက္အရာကို ထိုအခ်ိန္က လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ အဒူလာအမက္ဘဒါဝီကို လႊဲေပးခဲ႔သည္။

မဟာသီယာ၏ အရိုုက္အရာ
----------------------------
၂၀၀၄ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ UMNO မွ ဆႏၵမဲအျပတ္အသက္ျဖင့္ အႏိုင္ရရွိၿပီး ဘဒါဝီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တရားဝင္ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသည္။ ထိုုအခ်ိန္တြင္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းက်ခံေနရေသာ အန္ဝါကိုု ျပစ္မႈမရွိေၾကာင္း တရားရံုုးကဆံုးျဖတ္ၿပီး အက်ဥ္းေထာင္မွျပန္လႊတ္ေပးခဲ႔သည္။ မေလးရွားႏိုုင္ငံ၏ ဥပေဒအရ ဘုရင္၏လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင္႔မွလြဲ၍ မည္သူမဆိုု အက်ဥ္းက်ခံရာမွ လြတ္လာၿပီး ၅ ႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ခြင့္မရေပ။ သိုု႔ေသာ္ အန္ဝါအေနႏွင့္ သူ၏အမ်ိဳးသမီးကို အတိုက္ခံတိုု႔၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေၾကညာၿပီး ေနာက္ကြယ္မွေန၍ အစိုုးရဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေတာ့သည္။

ဘဒါဝီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ပိုုင္း အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားကိုု ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္ႏွင္းႏိုင္ခဲ့ရာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာလက္ထက္မွ ႀကီးပြားခ်မ္းသာလာေသာ နာမည္ႀကီး ခရိုုနီမ်ားပင္ အေရးယူခံရမႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ မေလးရွားျပည္သူမ်ား၏ေထာက္ခံမႈကိုု ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း မဟာသီယာႏွင့္ ေထာက္ခံသူအသိုင္းအဝိုင္းမွ သူ၏အုုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုု ဆန္႔က်င္မႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။

၂၀၀၈ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ UMNO ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ အႏိုု္င္ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း အန္ဝါ ေနာက္ကြယ္မွ ဦးေဆာင္သည္႔ အတိုုက္အခံမွ အေရးပါေသာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ အႏိုုင္ရရွိလာကာ လက္ရွိအစိုုးရကိုု ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုုင္သည္႔ အေျခအေနတြင္ရွိလာခဲ့သည္။ အတိုုက္အခံေခါင္းေဆာင္ အန္၀ါ ကိုယ္တိုင္လည္း ႏိုုင္ငံေရးကိုု တရားဝင္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပန္လည္ရရွိၿပီး သူ၏မဲဆႏၵနယ္တြင္ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင္႔ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရသည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ မဟာသီႏွင့္ ေထာက္ခံသူမ်ားက ဘဒါဝီကို ထိုအခ်က္ျဖင္႔ အျပစ္တင္ကာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာမွ ႏႈတ္ထြက္ေပးရန္ ဖိအားေပးခဲ႔သည္။ ေနာက္ဆံုုးတြင္ ႏိုုင္ငံေရးဖိအားေပးမႈမ်ားကို မခံႏိုင္ဘဲ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ နာဂ်စ္ရာဇတ္ကိုု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးလႊဲေပးကာ ဘဒါဝီ ႏိုင္ငံေရးမွ အနားယူခဲ့ရသည္။

နာဂ်စ္သည္ ဒုုတိယေျမာက္ မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ သားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး တတိယေျမာက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ တူေတာ္ကာ UMNO ႏွင့္ အစိုုးရအဖြဲ႔တြင္ ၾသဇာအာဏာႀကီးမားသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီး နံပါတ္တစ္ မေလးရွား လႈပ္ရွားမႈ (1 Malaysia) ကိုု စတင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ ခုုႏွစ္တြင္ အစိုုးရပိုုင္ေငြမ်ားျဖင့္ ႏိုင္ငံပိုင္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ႏိုင္ငံတကာတြင္ လုုပ္ကိုုင္မည္ဟု စီစဥ္ၿပီး 1MDB ေခၚ နံပါတ္တစ္ မေလးရွားဖြံ ့ၿဖိဳးေရး လီမိတက္ (1 Malaysia Development Berhad) ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ သိုု႔ေသာ္ 1MDB သည္ မည္သည္႔လုုပ္ငန္းမွ် မယ္မယ္ရရ ျပႏိုုင္ျခင္းမရွိဘဲ ၆ ႏွစ္အတြင္း အေၾကြး ေဒၚလာသန္းတစ္ေသာင္းတစ္ေထာင္တစ္ရာေက်ာ္ တင္သြားခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ဂ်ဴလိုုင္လထုတ္ The Wall Street Journal တြင္ 1MDB မွ ေဒၚလာသန္း ၇၀၀ သည္ နာဂ်စ္၏ ကိုုယ္ပိုုင္ဘဏ္စာရင္းထဲသိုု႔ ဝင္သြားေၾကာင္း အေထာက္ထားမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ နာဂ်စ္မွ ထိုသတင္းစာကို တရားစြဲမည္ဟု ေၾကညာေသာ္လည္း တကယ္တမ္း တရားစြဲမႈ မျပဳခဲ့သျဖင့္ နာဂ်စ္၏ အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားအေပၚ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အပါအဝင္ မေလးလူထုမွ သံသယဝင္လာခဲ႔ၾကသည္။ ထိုု႔အျပင္ 1MDB မွ ႏိုင္ငံတကာ ဘဏ္မ်ားကိုသံုုး၍ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈရွိေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားအရ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ စင္ကာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ဆြစ္ဇာလန္နိင္ငံတိုု႔အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၈ ႏိုင္ငံမွ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုုပ္ခဲ႔သည္။

ထိုုအခ်ိန္က လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မူယင္ဒင္ယာဆင္မွ နာဂ်စ္ကိုု ေဒၚလာသန္း ၇၀၀ ကိစၥကိုုေမးျမန္းခဲ့ရာ သူ၏ဘဏ္ထဲသိုု႔ သန္း ၇၀၀ ဝင္လာသည္ကုုိ ဝန္ခံခဲ့ေသာ္လညး္ 1MDB ၏ ပိုက္ဆံမ်ားမဟုတ္ဘဲ ေဆာ္ဒီဘုရင္တပါးမွ သူ ့အားလက္ေဆာင္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ထိုု႔ေနာက္ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုု တာဝန္မွရပ္စဲခဲ႔ၿပီး နာဂ်စ္ၾသဇာခံတစ္ဦးကိုု လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူး ေပးအပ္လိုက္သည္။ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ အဂတိလိုုက္စားမႈေကာ္မရွင္မွ အရာရွိမ်ားကိုုလည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္စိတ္ႀကိဳက္ ျပန္လည္ခန္႔အပ္ၿပီး 1MDB ၏ အဂတိလိုုက္စားမႈကိုု စံုုစမ္းစစ္ေဆးေစသည္။ ထိုုစံုုစမ္းမႈမ်ားကိုု မေလးရွားျပည္သူမ်ားကိုု ခ်မျပဘဲ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ အဂတိလိုုက္စားမႈေကာ္မရွင္မွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေနႏွင့္ အဂတိလိုုက္စားမႈမရွိေၾကာင္းသာ သတင္းေဖၚျပခဲ႔သည္။

တစ္ခ်ိန္ထဲတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္မိသားစုု၏ သံုုးျဖဳန္းမႈမ်ားကို လူမႈကြန္ရက္တြင္ ေဝဖန္မႈမ်ားရွိလာခဲ့သည္။ နာဂ်စ္အမ်ိဳးသမီးမွ ေဒၚလာသိန္းခ်ီတန္ေသာ အာမက္(စ္)ဘာကင္္ (Hermes Birkin) အိတ္မ်ား တစ္ေန႔တစ္လံုုး ကိုုင္ျခင္း၊ နာဂ်စ္သမီး မဂၤလာေဆာင္အတြက္ ပန္းဖိုုးတစ္ခုုထဲအတြက္တင္ ရင္းဂစ္ ၃သန္း (က်ပ္သိန္း၁ေသာင္းခန္႔) အသံုုးျပဳၿပီး ကုုန္က်စားရိတ္ခန္႔မွန္း၍မရေအာင္ မ်ားျပားျခင္း စသည္႔သတင္းမ်ားထြက္ေပၚလာၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမွ နာဂ်စ္ကိုု ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ေပးရန္ လူသိရွင္ၾကားေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ နာဂ်စ္အတြက္ ရာထူးမွဆင္းေပးျခင္းသည္ သူ၏က်ဆံုုးျခင္းျဖစ္သျဖင့္ မျဖစ္ျဖစ္သည္႔နည္းျဖင့္ အာဏာကို ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္လာသည္။ UMNO ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕အတြင္းမွ မဟာသီယာ၏ သားအပါအဝင္ သူကိုု႔ဆန္႔က်င္မည့္သူမ်ားကိုု ဖယ္ထုုတ္ကာ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အတိုင္ပင္ခံလုပ္ေနေသာ မဟာသီယာကိုပါ ရာထူးမွရပ္စဲျခင္း၊ လံုုၿခံဳေရးအေစာင့္အေရွာက္မ်ားကို ရုုပ္သိမ္းျခင္း၊ သူ ့ကိုု ေဝဖန္မႈမ်ားကို ရဲႏွင့္ အမႈဖြင့္ကာ စံုုစမ္းစစ္ေဆးေစျခင္းတိုု႔ျဖင့္ သူ၏အာဏာစက္ၿမဲေစရန္ ရသည့္နည္းျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းေတာ့သည္။

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ အန္ဝါအီဗရာဟင္သည္ ၂၀၀၈ တြင္ သူ ့ေဘးတြင္ အကူအညီေပးသူ လူငယ္အမ်ိဳးသားတစ္ဦးကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေႏွာင့္ယွက္သည္ဟု တရားစြဲဆို ခံခဲ့ရၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရေသာ္လည္း တရားရံုုးမွ ၂၀၁၂ တြင္ အျပစ္မရွိဟု ဆံုုးျဖတ္ခဲ႔သည္။ သိုု႔ေသာ္ ၂၀၁၄ တြင္ အန္ဝါအီဗရာဟင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မဝင္ခင္ အယူခံတရားရံုုးမွ ထိုုျပစ္မႈကိုု အျပစ္ရွိေၾကာင္း အမိန္ ့ျပန္လည္ခ်မွတ္၍ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္မရဘဲ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ထပ္မံအျပစ္ေပးခံခဲ့ရသည္။

၂၀၁၃ ခုုႏွစ္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၁၃ ႀကိမ္ေျမာက္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အတိုက္အခံဘက္မွ ဆႏၵမဲေပးသူအားလံုုး၏ ၅၀ ရာခိုုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ ျခယ္လွယ္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ မဲဆႏၵနယ္မ်ားကိုု လက္ရွိအာဏာရညြန္႔ေပါင္း UMNO အစိုုးရ အသာရရန္ ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖင့္ မဲမသမာမႈမ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ ျပန္လည္ အစိုုးရဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ႔သည္။

မဟာသီယာ၏ တေက်ာ႔ျပန္ႏိုုင္ငံေရး
--------------------------------------
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္၏ တရားေရးအေပၚ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမ်ား၊ အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ အာဏာကိုု လက္ကိုင္ထားရန္ နည္းလမ္းေပါင္းစုုံျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ၂၀၁၈ တြင္ က်င္းပမည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆႏၵနယ္မ်ားကိုု ထပ္မံၿပီး ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ေစျခင္း ႏွင့္ ေငြေၾကးအသံုုးျပဳၿပီး အႏိုင္ရႏိုုင္သည့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို စည္းရံုုးျခင္းမ်ား အမ်ားအျပားရွိေၾကာင္း သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚလာသည္။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာမိုဟာမက္သည္ သူ ဆယ္စုုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ လက္ရွိအာဏာရ UMNO ပါတီမွ ထြက္ခြာၿပီး ၂၀၁၇ တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီသစ္တစ္ခုကို တရားဝင္တည္ေထာင္ခါ အန္၀ါအီဗရာဟင္၏ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး အတိုုက္အခံအဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၂၀၁၈ အေထြေထြေရႊးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ရန္ စတင္ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ မဟာသီယာသည္္ အသက္ ၉၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး ကမာၻတြင္ အသက္အႀကီးဆံုုး ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သည္။

ႏိုုင္ငံေရးတြင္ ထာဝရ ရန္သူမရွိ
---------------------------------
ေရႊးေကာက္ပြဲမတိုုင္ခင္တြင္ မဟာသီယာမိုဟာမက္မွ သူဦးေဆာင္ေသာ အတိုက္အခံ အႏိုင္ရလွ်င္ ယခင္က သူ၏ လက္ရင္းတပည္႔ျဖစ္သူမွ ရန္သူျဖစ္ခဲ့သူ အန္၀ါအီဗရာဟင္ကို ေထာင္မွ ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပးရန္ ႀကိဳးပမ္းေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ဘုုရင္၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးသိုု႔ ခ်က္ခ်င္းျပန္လည္လႈပ္ရွားခြင့္ေပးမည္ျဖစ္ကာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အရိုက္အရာကိုပါ ဆက္ခံသူအျဖစ္ ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိေပး ေၾကညာခဲ့သည္။

ထိုႏိုင္ငံေရးဖိအားမ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္သည္ ၂၀၁၈ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကိုု ၾကားေန႔ျဖစ္သည့္ ၂၀၁၈ ေမလ ၉ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ က်င္းပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုု ့ အျပင္ ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားကို ထိုရက္မတိုင္ခင္ ပ်ံသန္းျခင္းမ်ား ေလ်ာ႔ခ်ရန္ မေလးရွားေလေၾကာင္းအာဏာပိုင္မွ တားျမစ္ခဲ႔ေၾကာင္း စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ ထြက္လာခဲ့သည္။

လူထုုအားျဖင့္
--------------
ေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နာဂ်စ္ဦးေဆာင္ေသာ အာဏာရအစိုုးရမွ နည္းလမ္းေပါင္းစံုုျဖင့္ အာဏာကိုု လက္ကိုင္ထားႏိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၈ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ မေလးရွားႏိုုင္ငံသမိုုင္းတြင္ ဆႏၵမဲေပးသူ စံခ်ိန္တင္ခဲ့သည္။ ဆႏၵမဲေပးႏိုုင္သူဦးေရ၏ ၈၀ ရာခိုုင္းႏႈန္းေက်ာ္ လာေရာက္မဲေပးခဲ႔ၿပီး မဟာသီယာဦးေဆာင္ေသာ အတိုက္အခံမွ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရရွိခဲ႔ၿပီး အစိုုးရအသစ္တစ္ရပ္ဖြဲ႔ႏိုုင္ခဲ့သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းနာဂ်စ္မွာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အဂတိလိုုက္စားမႈမ်ားေၾကာင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံေနရၿပီျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ ျပန္ေရာက္လာၾကေသာ မေလးရွားႏိုင္ငံသားဝန္ထမ္းမ်ားမွ လက္ေဆာင္မ်ား ကိုယ္စီယူလာၾကကာ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း လာေရာက္ေျပာၾကားၾကသည္။ သူတိုု႔၏အၿပံဳးမ်ားကို ၾကည္႔ရင္း မေလးရွားႏိုင္ငံအတြက္ ဝမ္းသာဂုဏ္ယူမိပါေၾကာင္း ေျပာလိုုက္မိသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံနည္းတူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လူထုုအားျဖင့္ ျပည္သူ႔ အစိုုးရသစ္တစ္ရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္ကို ျပန္လည္သတိရမိသည္။ ထိုသိုု႔ေရႊးခ်ယ္ခြင့္ရရန္ ျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၏ အသက္ေသြး၊ လြတ္လပ္မႈမ်ားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စေတးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေပးဆပ္မႈမ်ားကို မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ ျပည္သူ ့ဘက္မွ အၿမဲရပ္တည္ႏိုင္မည္႔ ျပည္သူ႔ အစိုးရတစ္ရပ္ အရွည္တည္တန္႔ႏိုင္ပါေစဟု။ ။

(7 Day Daily, 11 Aug 2018)